Kuva-yi İnzibatiye neden kuruldu? Madem Ankara hareketini tutuyordu, Sultan Vahideddin neden buna destek verdi?
Sadrazam Damat Ferid Paşa zamanında, İstanbul’u işgal altında tutan İngilizlerin baskısıyla,  İstanbul hükümetine isyancı olarak görülen Ankara hareketine karşı Hilafet Ordusu diye de bilinen Kuva-i İnzibatiye adında birlikler teşkil edildi. Çerkez asıllı Anzavur Bey, bu ordunun zabitlerindendi.

Ancak bu teşebbüs fiyaskoyla neticelendi. Çünkü birliklerin askerleri ya Ankara’ya katılmış ya da silah atmadan geri dönmüştür. Ahmed Anzavur bey’in birlikleri ise mağlup olmuştur. İngilizler bu buşi organize etmiş veya yardımda bulunmuş olsaydı, netice böyle olmazdı.

Böylece İstanbul’da eli silah tutanlar da Ankara’nın askerî gücünü takviye etti. Aslında İstanbul ve padişah, Ankara hareketinin tavırlarından rahatsızdı. Fakat onlar vatanın selametini düşünüyor, Yunanların kovulmasını ve bu sayede İngilizlerin zorlanmasını bekliyordu. Ama İngilizlerin başka planlarından habersizdi.

Dâhiliye Nâzırı Ahmed Reşid (Rey) Bey diyor ki: “Türkiye’nin harbe girmekteki acelesi düşmanlığını kamçılamış olan [İngiliz başvekili] Lloyd George, harpten sonra Hind Müslümanlarının, hilâfete sahip olan Türkiye saltanatı lehindeki ısrarlı teşebbüslerinden korkarak hilâfetin Osmanlı soyundan alınmasını ve Osmanlı saltanatının imhasını iyice kurmuştu. Fakat müttefiklerinin bu amaca katılmamalarından endişe ediyordu. Bunun için gayrımeşru yollara müracaatta tereddüt etmiyordu. Bu yollardan biri Venizelos, diğeri de Frew isminde Hint hizmetinden İstanbul hizmetine aldığı casus bir papazdı.” Reşid Bey’in hatıralarının geri kalanındançıkan netice şöyledir: “Böylece İngilizler, Yunanlıları Anadolu’ya saldırttı. Rahip Frew vasıtasıyla, birbirlerinden haberdar olmayarak hem Damad Ferid Paşa’yı kontrol altında tuttu, hem de Mustafa Kemal’i yönlendirdi. Mustafa Kemal’in Anadolu’ya gönderilmesi işini Damad Ferid’e yaptırttı. Sonra ikisini birbirine düşman ederek, saltanatı yıpratmaya çalıştı. Damad Ferid Paşa, bu oyundan habersiz olduğu için, zaman zaman işleri karıştırırdı. Lloyd George, Frew ile bu işin bitmeyeceğini anlayıp, İstanbul’u işgal ederek, Sevr’i tasdik etmeyeceği kat‘î olan meclisi dağıtarak bunun Anadolu’da toplanmasını sağladı. Bir yandan da İstanbul hükûmetinden, Anadolu hareketini kınamasını istedi. Kınasa, ‘öyleyse bastırın’ diyecek; kınamasa, mesul tutacak ve Yunanlıları içeri sürecekti. O sırada kuvvâ-yı milliye, buna cevap verebilecek seviyede değildi. Bu sebeple İstanbul hükûmeti İngilizleri oyalamak maksadıyla, Kuvvâ-yı İnzibatiye’yi kurarak göstermelik bir tavır aldıysa da, Lloyd George’u ikna edemedi. Zira İngilizler, bir yandan Ankara ile de temas hâlindeydi.



14 Eylül 2019 Cumartesi
Alakalı Başlıklar