Koçi Bey’in kardeşinin Rusya’da yüksek müşavirlik yapmasının altında ne yatmaktadır?
Siyasetnamesi ile meşhur padişah musahibi Arnavut Koçi Bey’in kardeşi Hurrem Bey uğradığı bir haksızlık sebebiyle küserek Sultan IV. Mehmed devrinde Rusya hizmetine girmiş. Müşavir olmuş. Bundan ilk bahseden benim tesbitime göre Ebuzziya Tevfik Bey’dir. Numune-i Edebiyat-ı Osmaniye’de Koçi Bey evladından birisi Moskova’ya hicret etti, Prens Koçi Bey diye asilzade sınıfına katıldı, der. Hristiyan olduğundan bahsetmez. Osmanlı Müellifleri kitabında Koçi Bey’in kardesi Hurrem Bey Rusya’ya kaçtı, Hristiyan oldu, der. Babinger’de aynı şekilde geçiyor. DİA’da da bunu tekrarlamış. Çağatay Uluçay, Koçi Bey’in kardeşi Hurrem Bey Rusya’ya kaçtı. Ukrayna’da yerleşti, Hristiyan oldu, Andrey ismini aldı, der. Alman tarihçisi Kornrumpf da makalesinde Uluçay gibi söylüyor. Rusya’daki ilk meşhur aile mensubu Hurrem Bey’in torunu Vassilij Leont’evič Kočubej imiş. XVIII ve XIX. asırlarda Çarlık Rusya’sında hizmet etmişler. Görülüyor ki işin ciddi bir mehazını veren yoktur. Rusya literatüründen haberdar olan kimse yoktur. Mesele böyle iken bunu ciddi kabul edip, “Ya burdakinin ya ordakinin casus olması” hükmünü vermek doğru değildir.


2 Nisan 2024 Salı
Alakalı Başlıklar