Peygamber efendimizin pazarlık yaptığının misali var mıdır?
Halk arasında, pazarlık sünnettir, diye bir tabir vardır; bundan anladığı da, alıcı ve satıcının fiyatı indirmesi ve yükseltmesi, neticede ikisine de münasip gelen bir fiyatta anlaşmasıdır. Cenab-ı Peygamber’in böyle yaptığına dair bir bilgi elde yoktur. Pazarlık kelimesinin Arapçası “müsaveme”dir. Satıcının, malı alış fiyatını ve kârın miktarını söylemeden satmasıdır. Serbest pazarlık suretiyle yapılan bir satıştır. Ekseriya satışlar böyledir. Yani malın fiyatının söylenmesi ve alıcının da bunu kabul etmesidir. Cenab-ı Peygamber böyle alışveriş yapmıştır. Pazarlık sünnettir tabirinin manası da budur. Burada kast edilen fiyat konuşarak akit yapmaktır. Satıcı 6 lira dedi, Peygamberimiz 4 lira olmaz mı dedi. Adam 5 olsun dedi, o da peki dedi, böyle bir misal yoktur. Nitekim Ebu Davud, Tirmizi ve Nesai’de geçen bir hadis-i şerife göre, Resulullah, Süveyd bin Kays ve Mahreme el-Abdî’den şalvar pazarlık edip (müsaveme yoluyla) satın almıştır. Kütüb-i sittede geçtiği üzere, Medine’de üzerine Mescid-i Nebi’nin yapıldığı arsayı sahipleri olan Beni Neccar’dan satın almak üzere pazarlık yapmayı teklif etmiş; ama onlar hediye etmiştir. Ama akitten evvel malın fiyatını alıcı ve satıcının karşılıklı konuşarak tespit etmelerinde bir beis yoktur. Bir köleyi satın almak için peyderpey fiyatı yükselttiği bilinir; ama satıcının söylediği fiyattan indirdiği bilinmez. Mamafih bunun, tenzilat talebine de delil olmaması için bir sebep yoktur. Kimya’da anlatılıyor ki: İmam Hasen ve Hüseyin, her aldıklarında pazarlık eder, ucuz almağa uğraşırlardı. Kendilerine: “Bir günde binlerle dirhem sadaka veriyorsunuz da, bir şey satın alırken niçin uzun pazarlık ederek yoruluyorsunuz?” dediklerinde, “Verdiklerimizi Allah rızası için veriyoruz. Ne kadar çok versek yine azdır. Fakat alışverişte aldanmak, aklın ve malın noksan olmasıdır” buyururlardı.


7 Ocak 2022 Cuma