Bazı tarihçiler, Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda heteredoks olduğunu, Sultan Selim’den itibaren Sünniliği resmi ideoloji haline getirdiğini söylemektedir. Ne dersiniz?
Bu Osmanlı Tarihi'nde yeni peyda olan bir fikirdir. “İlk iki asırda hem devlet hem sosyal hayat heteredoksi idi, yani Kızılbaştı, Şamandı. 16.asırda Sultan Selim-Sultan Süleyman-İbni Kemal-Ebussuud Efendi dörtlüsünün eliyle devlet ve sosyal hayat Sünnileştirildi” deniyor. Bu iddianın iki mesnedi var gibidir. İlki 1300-1500 arası ciddi bir literatürün olmaması; ikincisi ise o sıralarda Avrupa'da Protestanlığın yükselişidir. Avrupa tarihçilerinde Protestanlık yükseldiği için Habsburgların gittikçe katı bir Katolik siyaset takip ettikleri kanaati hakimdir. Bu tespit, Osmanlı Tarihi'ne monte ediliyor. Yani 16.asırda Protestanlık yükseldi, Habsburglar katılaştı. Safeviler/Kızılbaşlar yükseldi, Osmanlı katılaştı, demek isteniyor. Osmanlı Devleti, kurucuları ve tebası başından beri sünni idi, heteredoks değildi. Buna dair hiçbir delil olmadığı gibi, hilafına pek çok delil mevcuttur. Devletin kurucusunun isminden, paralara basılan dört halife isimlerine kadar. İlk devirlere ait ilmi literatür eldedir. İlk devrede heterodoksi, yani Sünni harici telakkiler yaygın değildi. Baba İshak gibi isyanlar, mübalağa edilmektedir. Heterodoksinin Sünniliği tehdit etmesi, 16. asırda başlamıştır. Bu sebeple, Sünniliğin siyanetine dair tedbirler daha da sıkılaştırılmıştır. Habsburg benzerliği tesadüfidir ve tabiidir.


19 Mayıs 2022 Perşembe
Alakalı Başlıklar