Asıl ismi Miftahü’l-Cenne olan, matbu nüshasının iç kapağının kenarındaki mızrak resimleri sebebiyle halk arasında Mızraklı İlmihal diye bilinen ilmihalin müellifi hakkında kati malumat yoktur. Sultan Fatih devri ulemasından olup 885 (1480 senesinde vefat eden Muhammed bin Kutbüddin İznikî tarafından yazıldığı kabul edilir. Meşhur Mürşidü’l-Müteehhilîn kitabı da onundur. Kitapta İbn Nüceym, Halebi, Birgivi, Ebusuud gibi sonraki alimlerin eserlerine atıf olduğu için İzniki’nin yazmış olması şüpheyle karşılanmıştır. Belki de bu ifadeler sonradan metne ilave edilmiştir. Seyyid Abdülhakîm Arvasi, “Miftahü’l-Cenne ilmihâlinin müellifi âlim değil imiş, ama sâlih bir zat imiş. Okuyanlara faydalı olur” buyurmuştur.

Kitapta iman, ibadet ve ahlak bahisleri Hanefi mezhebine göre muhtasar ve müfid bir şekilde anlatılmıştır. İyi amellerin faziletlerinden sık bahsederek okuyanda ihlas hasıl etmektedir. Lisanı basit üslubu sadedir. O zamanki lisanla yazıldığı için bugün bazı kelimelerini gençlerin anlaması zor olabilmektedir. Osmanlı cemiyetinde en çok okunan eserlerin başında gelirdi. Mekteplerde ezberletilirdi. Camilerde, kahvelerde, köy odalarında halkın elinden düşmezdi. El yazması nüshaları halk arasında dolaşırdı. Nüsha farklılıkları da bundan neşet eder. Sultan Mecid zamanında 1258 (1842) senesinde tabedildi. Sonra defalarca basıldı. Kenarında küçük risaleler ve dua mecmuaları vardır. Latin harfleriyle yapılan baskıları orijinal metne tam mutabık değildir. Sultan II. Abdülhamid, binlerce bastırıp köylere kadar göndermiştir. Halkın sağlam bir şekilde dine bağlanmasında çok mühim hizmeti vardır. Bunu iyi bilen modernistler, Mızraklı İlmihal’i tenkit etmiştir ve etmektedir. Nazım Hikmet’in Vatan Haini şiirindeki şu mısra dikkati caliptir: “Vatan, mızraklı ilmihalse, Nazım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ!”