Adalet mülkün temelidir (el-Adlü esasü’l-mülk) sözünü, ilk müfessirlerden Ebu’l-Leys Semerkandî (373/983), Mâide Sûresi’nin 8. âyet-i kerimesini tefsir ederken ikinci halife Hazret-i Ömer’den naklediyor. Bu gibi hikmetli sözlerin atasözü veya bir filozofa ait olması zarar vermez. Hikmet, peygamberlerden gelir. Ona bakarsanız Kur’an-ı kerimdeki ayetlerin çoğunu Adem aleyhisselamdan beri bütün peygamberler söylemiştir. Zira her peygamber aynı imanı anlatmış, güzel ahlâkı emretmiştir. Kur’an-ı kerimde ahalisi zalim olmadıkça bir yerin helak edilmeyeceği beyan edilir. Zulmün zıddı adalettir. Demek ki bir beldenin ayakta durması adalet iledir. Hadis, ayetin başka bir versiyonudur. Nitekim Kutadgu Bilig’den Kâbusname’ye kadar hemen bütün siyasetnameler, Pers mitolojisinde geçen ve Aristo’nun Büyük İskender’e nasihati olduğu rivayet edilen şu meşhur misali verir: “Ordusuz devlet olmaz. Malsız ordu olmaz. Tebaasız mal olmaz. Adaletsiz tebaa olmaz.” Bu söz terkibine adalet dairesi adı verilir.