Sual Başlıkları

Sual: Kadın, kocasının haberi olmadan başkasına hediye verip ikramda bulunabilir mi?

Cevab: Kadın kendi malından dilediği kimseye kocasının izni olmadan hediye verebilir, ikramda bulunabilir. Kocasının malından hediye, sadaka veremez. Ancak âdet çerçevesinde gelen misafirlere ikramda bulunması câizdir. (Berika) Eskiden kocalar kendi mallarını icabında kullanmaları için hanımlarına önceden umumî izin verirlerdi.

24 Ağustos 2013 Cumartesi

Sual: Bir çocuğa mesela bir kazak hediye gelse, o kazak küçüldüğünde, bunu kardeşine veya arkadaşına hediye edebilir mi?

Cevab: Çocuk, kendisine zararlı muameleleri bulûğa erene kadar velisi izin verse bile yapamaz. Ancak velisi bu malı o haliyle satış fiyatından satın alıp, verebilir. Çocuğa gelen hediyeler, açıkça bu çocuğa aittir denmedikçe, annenin yakınlarından gelmişse anneye, babanın yakınlarından gelmişse, babaya aittir. Baba veya anne, çocuğa bir elbise almışsa, hediyeye niyet etmeyip, âriyete niyet ederse, bu elbise çocuğun olmaz; binaenaleyh küçüldüğü zaman elbiseyi alan kişi, çocuğun kardeşine veya başkasına hediye edebilir. (Üsrüşenî, Ahkâmu's-Sıgâr)

31 Ağustos 2013 Cumartesi

Sual: Bir kimse borçlu olduğu halde, bir arkadaşına hediye verse, bu hediye sahih midir?

Cevab: Hediye sahihtir; ancak borçlu hediye verirse günaha girer. Önce borcunu ödemelidir. Alan kimse bunu bilse bile, alması câizdir.

19 Eylül 2013 Perşembe

Sual: Patronum kurban kesmemiz şartıyla bize 500 lira hediye verdi. Bana kurban kesmek vâcib olmadığı için, bu parayı başka bir ihtiyacımda kullanabilir miyim?

Cevab: Hibeyi, taraflardan hiçbirine faydası olmayan bir şarta bağlamak, lağvdır. Yani şart geçersizdir, ama hibeye tesir etmez. Bu parayı başka bir ihtiyaç için kullanmak câizdir.

12 Ekim 2013 Cumartesi

Sual: Tez çalışması için elimde bulunan 972 hicrî tarihli bir mahkeme ilâmında, bir kimse babasından intikal eden ve kardeşiyle ortak olan evdeki hissesini ölünceye kadar bakmak üzere birine hibe ediyor. Sonra komşusu şuf’a talebinde bulunuyor. Mahkeme bu talebi reddediyor. Bunun sebebi ne olabilir?

Cevab: Hibede şuf’a cereyan etmez ise de burada ivazlı hibe var. Ancak şuf’anın sıhhati için, malın malum bir bedel karşılığında satılmış olması lâzımdır. Meçhul bir bedel veya mal olmayan bir bedel ile temlik edilen akarda şuf’a cereyan etmez. Ölünceye kadar bakma, bir hizmet ve menfaatten ibarettir. Binaenaleyh meselede şuf’a cereyan etmez. İkinci bir husus, satılan akarda mâlikin mülkiyet hakkının tamamen zâil olması şuf’anın sıhhati için şarttır. Meselâ muhayyerlik varsa, şuf’a cereyan etmez. Meselede de mâlik, kendisine bakma karşılığı temlik ettiği için, bu vaad yerine getirilmezse, akar, satıcının mülkiyetine dönecektir.

12 Ekim 2013 Cumartesi

Sual: Bir kimse, oturduğu evin tapusunu kendi üzerine yapsa, akabinde bu evi, samimi olarak, zevcesine hediye ettiğini söylese, fakat tapu hâlâ kendi üzerine kalsa, bu ev zevcenin olur mu?

Cevab: Kadın o evde oturuyorsa, teslim sayılır. Ev kadınındır. Zira hükmen teslim sayılır. Kadın o evde oturmuyorsa, boşaltıp anahtarını teslim etmek lâzımdır. Tapuyu çevirmek, mülkiyet için şart değildir. Boşaltıp, anahtarını vermez, ama tapuyu çevirirse, yine ev kadının olur.

26 Ekim 2013 Cumartesi

Sual: Bir kimse bir çocuğa oynaması için, al bu telefon senin olsun dese, ama niyeti hediye etmek olmasa, bu telefon çocuğun malı olur mu?

Cevab: Kazâen olur ise de, diyâneten olmaz. Zira latife (şaka) beyanıdır. Önceden iki şâhid tutmuşsa, kazâen de olmaz.

8 Aralık 2013 Pazar

Sual: Kredi kartlarından verilen bonus, puan gibi hediyeleri kullanmak doğru mudur?

Cevab: Evet. Bankanın hediyesidir.

8 Aralık 2013 Pazar

Sual: 4 çocuklu bir babanın, sağ iken tüm mal varlığını sadece erkek evladına bağışlaması caiz midir?

Cevab: Sahih ise de, diğer çocukları salih ise, bu yaptığı mekruhtur.

9 Mart 2014 Pazar

Sual: Bir kadın, kendi kazancından, eşinin rızası olmasa dahi ailesine yardım edebilir mi?

Cevab: Evet. Kadının kendi mülküdür, dilediğini yapabilir.

28 Nisan 2014 Pazartesi

Sual: Devletin yeni doğan çocuklar için babanın adına bankaya yatırdığı süt parası (Emzirme Parası) şer’en kime aittir?

Cevab: Bu para çocuğun değil; verilen kişinindir.

28 Nisan 2014 Pazartesi

Sual: Bir kimse bir kimseden cebren hediye isteyebilir mi?

Cevab: Cebren hediye olmaz; cebren aldıysa gasp olur. İstemek câizdir; ama makbul değildir. Bir günlük nafakası olanın dilenmesi ise câiz değildir.

27 Temmuz 2014 Pazar

Sual: Almanya'da bir cemaate fahrî imamlık yaparak ücret alan kimse, ayrıca devletten işsizlik maaşı alabilir mi?

Cevab: Birincisi hediye ahkâmına tâbidir. İkincisi kanunî bir alacaktır. Her ikisi de rıza ile olduğu için caizdir.

20 Ağustos 2014 Çarşamba

Sual: Almanya’da bir cemaate fahrî imamlık yaparak ücret alan kimse, ayrıca devletten işsizlik maaşı alabilir mi?

Cevab: Birincisi, hediye ahkâmına tâbidir. İkincisi, kanunî bir alacaktır. Her ikisi de rıza ile olduğu için caizdir.

20 Ekim 2014 Pazartesi

Sual: Şimdi şahısların yaptırdığı Kur'an-ı kerim kursları vakıf mıdır? Buraya yapılan yardımların hükmü nedir?

Cevab: Vakıf için gereken şartlara riayet etmiş; mesela mülk gayrımenkulünü vakfettiğini söylemişse demişse evet. Yine de İslâm hukukuna göre idare olunmayan bir düzende şer'î vakıf kurmak ve idame ettirmek çok zordur. Buraya yapılan para, çek, senet gibi menkulat veya sandalye, halı gibi vakfı câiz olan mallar, vakfı kurana veya cemiyetin reisine yapılmış şartlı hibelerdir. Hibe ahkâmına tâbidir. Maksada tahsis edilince, sadaka-i cariye olurlar.

11 Aralık 2014 Perşembe

Sual: Babam bundan 11 yıl önce dedemden kalma arsanın mülkiyetini 3 halamın izniyle kendi üstüne aldı; onlara da çok düşük bir para verdi. 1 sene sonra da onlardan gizli o zamanın parasıyla 30 bin liraya sattı. Şimdi o arsa 250 bin oldu. Halamların biri o arsanın parasından 250 bin lira üzerinden hakkını istiyor. Yoksa hakkını helal etmeyeceğini söylüyor. Bunun dinen hükmü nedir?

Cevab: Halalar, haklarını hibe etmişlerse, bir şey isteyemezler. Ama hibe etmedikleri; sadece babanıza tapu muamelesi için izin verdikleri anlaşılıyor. Şu halde, o zamanki satıştan (30 bin lira) miras hisselerine düşen gerçek kısmın, bugünki altın kıymetini ödemesi gerekir.

16 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Hayır işlerinde kullanmak üzere, belediyelerden, kamu örtülü ödeneğinden, resmî olmayan yollarla kamudan veya kamu baskısı ile kamuya iş yapan müteahhitlerden maddi kaynak almak caiz midir?

Cevab: Bunun bedelini ücrete, yani halka aksettireceklerdir. Caiz olmaz.

16 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Kamu ihâlesine girene, git şu vakfa veya câmiye yardım et veya şuraya mektep yap demek caiz olur mu?

Cevab: Bu çok yaygındır. Fâsid şart ve rüşvet olur. Bunun faturası dolaylı olarak halktan çıkıyor. Çok mahzurludur. Dârülharbde de hükmü böyledir.

2 Ocak 2016 Cumartesi

Sual: İki çocuğu olan bir kimse, çocuklarından birine ev alması için biraz para verse, diğerine vermese bunun hükmü nedir?

Cevab: Herkes malını dilediğine verir. Bunu kimse bozamaz. Ancak çocukları arasında haksız yere ayrım yapmak mekruhtur.

16 Şubat 2016 Salı

Sual: Arkadaşımızın çalıştığı iş yerinde bize ikram olarak çay ısmarlaması, buna hakkı olup olmadığını bilmediğimiz için caiz olur mu?

Cevab: Caizdir. Hakkı olmasa ısmarlamaz.

16 Şubat 2016 Salı

Sual: Hibe ta'likî ve infisahî şarta bağlanamıyor. Buna göre birisi diğerine "Üniversiteyi birincilikle bitirirsen sana bir telefon alacağım" dese, diğeri de kabul etse, borç doğar mı?

Cevab: Va’d, kazaî borç doğurmaz. Dinî bir borçtur. Ama hükmü müstehabdır; yani ödenmezse kul hakkı doğmaz.

7 Nisan 2016 Perşembe

Sual: Hastahanede personel müdürü olan biri, bazı kimselere yardımcı olsa, onlar da hediye getirse, caiz olur mu?

Cevab: Baştan şart koşulmadığı için rüşvet değil, hediyedir.

26 Nisan 2016 Salı

Sual: Mektepte tertiplenen kermeste alışveriş yapanlara bilet verip sürpriz çekiliş yapmak veya ayrıca bunun için 5 liraya bilet satmak, kazananlara hediye vermek caiz midir?

Cevab: Hayır. Garer (belirsizlik) bulunan satış bâtıldır.

25 Haziran 2016 Cumartesi

Sual: Talebenin, kazancının helâl, meşru olduğundan emin bulunmadığı bir şirketin bursundan faydalanmasında mahzur var mıdır?

Cevab: Malının tamamı haramdan olduğu iyi bilinmedikçe bununla muamele yapmak, hediyesini almak, ikramını yemek caizdir.

7 Aralık 2016 Çarşamba

Sual: Bebeğe gelen maddi hediyeler (altın+para) kime aittir?

Cevab: Bu çocuğundur demişlerse çocuğundur. Değilse, sorulur. Sorulamazsa, anne tarafından biri getirmişse anneye; baba tarafından biri getirmişse babaya aittir.

23 Mayıs 2017 Salı

Sual: "Kızılay, İhlâs vakfı gibi yardım teşkilâtı, dînin (Hibe) ahkâmına tâbi’dirler. Vakf değildirler. Çünki, altın ve kâğıd liralar vakf edilince, kimsenin mülkü olmazlar. Yardım cem’ıyyetlerine teberru’ edilen malları, paraları ise, alâkalı me’mûr kabz edince, cem’ıyyet reîsinin mülkü olur. Cem’ıyyetde çalışan me’mûrlar, cem’ıyyet reîsinin vekîlleridir." Şu halde bir vakfa yapılan teberruyu, o vakıfta çalışan biri teslim alsa, vakfın reisinin mülkü olduğu mu anlaşılır?

Cevab: Evet. Ama burada kastedilen mülk, şer’î hukuktaki mülk ile birebir aynı değildir. İbareden de anlaşıldığı gibi bu, şartlı hibedir. Dârülharbde İslam hukukuna göre vakfın çalışması kolay olmadığı için, vakıf ve cemiyetler (dernekler), bu usule göre hareket ederler Yani vakfa veya cemiyete yapılan bağış, hükmen cemiyetin veya vakfın reisine yapılmış hibe gibidir. Ancak reis bunu kendi hususi işine harcayamaz; miras bırakamaz. Cemiyetin veya vakfın maksatları çerçevesinde dilediği gibi kullanır. Yeni bir reis seçildiği zaman veya öldüğü zaman bu hibeler yeni reise intikal eder. Eski reis ona devreder. Hakikî mülk olsaydı, miras kalması veya dilediği gibi harcayabilmesi lâzımdı. Beytulmalde halifenin tasarrufu gibidir.

1 Ağustos 2017 Salı

Sual: Bir babanın 1 oğlu 3 kızı olsa, baba köyde kaldığı evi oğluna verse; kızlara da para ya da tarla gibi başka bir şey verse doğru olur mu? Kızların buna itiraz etme hakkı var mı?

Cevab: Eşit verirse mahzuru yoktur. Herkes malını dilediğine verebilir. Salih çocuklar arasında ayrım yapmak günahtır. Ancak kızlar itiraz edemezler.

23 Kasım 2017 Perşembe

Sual: Bir kimse oğlu ve kızına eşit miras verse, günahkâr olur mu?

Cevab: Bir insan çocuklarına miras veremez. Çünkü miras öldükten sonra taksim edilir. Hayattayken mallarını paylaştırmaya kast ediyorsanız, dilediğine dilediği kadar verebilir. Ancak çocukları arasında haksız yere ayrım yaparsa ve çocukları buna layık değilse günaha girer.

23 Kasım 2017 Perşembe

Sual: Bundan bir müddet evvel bir kişi tatile götüreceğim bahanesiyle bizi dolandırdı. Daha sonra iş mahkemeye düşünce, uzlaşma yoluna gitti ve bize daha yüksek bir meblağ ödemeyi kabul etti. Bu paranın verdiğimizden fazlası bize caiz olur mu?

Cevab: Caizdir. Hem rıza vardır; hem de paranın değer kaybını istemek meşrudur.

1 Ocak 2019 Salı

Sual: Yılbaşı sebebiyle işyerlerinde, mekteplerde yılbaşı çekilişi yapılıyor. Herkes çekilişte kendine çıkan kişiye hediye alıyor. Yılbaşından bir gün önce, yılbaşında ya da bir gün sonra hediye takdim ediliyor. Bunun dinî hükmü nedir?

Cevab: Para konuyorsa, yani herkes veya bir kısım kişi az da olsa para veriyorsa, bilet, numara satın alınıyorsa kumardır. Caiz değildir. Yılbaşı sebebiyle birine hediye almak caizdir; çünki dinî bir gün değildir.

1 Ocak 2019 Salı

Sual: Gayrimüslimlerin dini günlerinde hediye getirdiklerinde, onlardan hediye almak caiz midir?

Cevab: Kırgınlığa sebep olmamak, fitne çıkmaması için caizdir. Mecbur kalmadıkça bu güne kıymet vermek suretiyle hediye vermek caiz değildir. Âdet veya mukabele olarak caizdir.

1 Ocak 2019 Salı

Sual: Sürpriz yumurta çikolatanın içinden ne olduğu tahmin edilebilen bir hediye çıkıyor. Bunu almak caiz midir?

Cevab: Burada alınan çikolatadır. İçinden çıkan şey, hediyedir. Caizdir.

12 Mayıs 2019 Pazar

Sual: Bir kimse birine kitap hediye etse, kitabın içinden unutulmuş bir kâğıt çıksa, bu kâğıt da hediye edilmiş olur mu?

Cevab: Hayır. Hediye sahih değildir. Kitabı geri vermek lâzımdır. Hibe edenin malı, hibe edilen şeyi meşgul ederse (şâgil), o zaman hibe sahih olmaz. Meşgulün hibesi ise sahihtir. Mesela içinde ekmek bulunan dağarcığı, içinde eşya bulunan evi, üzerinde eğeri bulunan atı hediye ve teslim etse, sahih olmaz. Bilakis ekmeği, eşyayı veya eğeri hediye etse ve böylece teslim etse hibe bu hediye ettiği şeyler üzerinden sahih olur. (İbn Âbidin)

30 Mayıs 2019 Perşembe

Sual: Bir kimsenin emekli maaşını torunlarının birine vermesi caiz midir?

Cevab: Kime isterse verir. Ama evladı arasında haksız yere ayrım yapmak mekruhtur.

24 Ağustos 2019 Cumartesi

Sual: Al bu parayı kendine şunu şunu al diye hediye edilen parayı, başka bir suretle kullanmak caiz olur mu?

Cevab: Evet.

15 Kasım 2019 Cuma

Sual: Bir kimse, oğluna hediye ettiği tarlayı daha sonra tamamen veya kısmen geri alabilir mi?

Cevab: Bir kimse -ayrı cinsten olsa- nikâh düşmeyen yakın akrabasına hediye ettiği şeyi geri alamaz.

21 Haziran 2020 Pazar

Sual: İnsan yaşamayan bir toprağı keşfeden oranın maliki olur mu? Ay ya da Mars kimindir?

Cevab: Kimseye ait olmayan toprağı ihya edip, elverişle hâle getiren mâliki olur. Ay ve Mars da bulup oturanın olur. Ama kim takar, onu bilemeyiz.

9 Temmuz 2020 Perşembe

Sual: Kısa filmler çekip bu filmleri yarışmalara göndererek dereceye girip para kazanmak caiz midir?

Cevab: Evet.

1 Eylül 2020 Salı

Sual: Hususi bir şirket, çalışanına 3 sene süresince her ay 2500 lira araba yardımı yapacağını söylüyor. Bir araba satın alıp 3 senelik bu yardımın üzerine kalan parayı çalışanın ödemesi hâlinde, 3 senenin sonunda arabayı çalışana vereceklerini söylüyorlar. Böyle bir alışveriş caiz midir?

Cevab: Caizdir. Verdikleri araba değil; araba için verdikleri borçtur. Yani borcu alacaklıya hediye etmektedirler.

8 Eylül 2020 Salı

Sual: Fakir bir kimse elindeki bütün parayla hayır yapsa kabul olur mu?

Cevab: Kur’an-ı Kerimde insanlara muhtaç olacak kadar cömertlik yapılmaması emrediliyor.

29 Eylül 2020 Salı

Sual: Birisi mallarını çocuklarına taksim etse; uzun zaman sonra bunlardan birine verdiğinden yarım dönümlük parseli mezarlık yapmak için geri alsa caiz midir?

Cevab: Teslim etmişse rızası olmadıkça alamaz; teslim etmemişse alabilir. Çünki hibe tam olarak tahakkuk etmemiştir.

15 Aralık 2020 Salı

Sual: Birine 150 bin lira hibe etse, o da bununla araba alıp satsa, elde ettiği kârı paranın bir kısmını her ay hibe eden adama verse, caiz midir?

Cevab: Hibe edince hibe edenin böyle bir alacağı olamaz. Mal, hediye edilen o kişinin mülkü olur. Her ay bana şu kadar para vermek şartıyla hibe ettim derse caiz olmaz, faiz olur. Ama her ay kârın şu kadarı benim demek şartıyla müdarebe şirketi kurabilirler. Hibe eden şart koşmazsa, hibe edilen kendi rızasıyla hediye olarak da verebilir.

21 Aralık 2020 Pazartesi

Sual: Bir kimse kız kardeşine, ziyaretine geldiği zamanlarda verdiği hediyeleri, daha önce kız kardeşinden almış olduğu ödünç paranın yerine sayabilir mi?

Cevab: Para, aynı para olarak ödenir. Alıcıya sorulur, kabul ederse başka şeyle de ödenebilir. Bu yapılanlar borç ödeme değil, teberrudur, hediyedir. Ama borcun cinsinden ise, borcu ödemeye niyet edilirse, borca mahsup edilebilir.

21 Ocak 2021 Perşembe

Sual: Ben senden önce ölürsem mallarım senin olsun sen benden önce ölürsen benimdir diye verilen hibe caiz midir?

Cevab: Rukba denir. İmam Ebu Hanife ve Muhammed’e göre bâtıl, İmam Ebu Yusuf’a göre caizdir, ama hemen hüküm doğurur. Yani hibe edilenin olur. Evvel ölse bile geri alınamaz. Yani hibe sahih, şart fasiddir. Bunun yerine ölünceye kadar bakma akdi de yapılabilir.

21 Ocak 2021 Perşembe

Sual: Devleti vergi levhası olan esnafa pandemi sebebiyle maddi yardımda bulunsa, bunu almak caiz midir?

Cevab: Caizdir.

21 Ocak 2021 Perşembe

Sual: Bir kişi, 8 yaşındaki kardeşinin verdiği parayı alabilir mi?

Cevab: Buluğa ermemiş biri velisi izin verse bile hediye, sadaka, borç veremez. Bundan almak da caiz değildir.

21 Ocak 2021 Perşembe

Sual: İçki satan şarküteriden ve Hristiyanlardan Kur’an-ı kerim kursuna yardım alınabilir mi?

Cevab: Müslümanın müslümana şarap satması caiz değildir, bâtıldır. Şarap dışındaki içkileri satmak mekruhtur. Dârülharbde kâfire şarap satmak caizdir. Bir kimsenin kazancında helal, haram ve mekruh karışık olsa, bunun ile muamele yapmak, bunun hediyesini almak ve ikramını yemek caizdir. Kâfirlerin elinde bulunan mallar, onların meşru mülkü kabul edilir. Bunlarla muamele yapmak ve hediyelerini almak ve ikramlarını yemek caizdir. İçki satanlardan ve Hıristiyanlardan yardım almak caizdir. Bununla cami yapmak, kurslarda kullanmak caiz olduğu gibi, hususi ihtiyaçlarına sarf etmek de caizdir

13 Mart 2021 Cumartesi

Sual: Gayri müslim bir doktora iyi baksın diye hediye götürmek caiz midir?

Cevab: Hediye iyidir.

13 Mart 2021 Cumartesi

Sual: İşyeri, istemeden 200 lira yol parası verse, yol parası 100 lira tutsa, üstünü iade etmek lazım mıdır?

Cevab: Hayır. 200 lira maktu olarak verilmiş bir hediyedir. Yol parası artsın azalsın değişmez.

4 Mayıs 2021 Salı

Sual: Bir hasta bakıcı hastaların verdiği ufak çaplı para gibi hediyeleri alabilir mi?

Cevab: Alabilir.

28 Mayıs 2021 Cuma

Sual: Birisi Kur'an-ı kerim kursumuza peynir verdi. Ama buradan çıkmayacak diye de şart koştu. Şimdi peynirler bozulmak üzeredir. Satmamız veya başka kursa vermemiz caiz midir?

Cevab: Fetavayı Feyziyede diyor ki eğer diyerek şarta bağlanan hibe batıl olur. Üzere diyerek şarta bağlanan hibe sahih olup şart mülayim ise sahih, muhalif ise batıl olur. Sizin işinizde şart mülayim değil; muhaliftir. Zira hibe ettikten sonra o kişinin mülkü olur; dilediği gibi kullanır. Eğer zekat olarak verilmişse, sadaka ahkâmı caridir. Böyle bir şart koşamaz. Netice: peyniri dilediğiniz gibi tasarruf edebilirsiniz. Aksi takdirde telef olacaktır. Nitekim yola düşmüş başkasının meyvesini bile, eğer telef olacak ise alıp yemek caizdir.

5 Temmuz 2021 Pazartesi

Sual: Bir kimse pazardan alışveriş yapsa, oğluna “Bunlardan dilediğin kadar al evine götür” dese, almak caiz midir?

Cevab: Bu ibahe değil, hibedir. Rıza vardır. Caizdir. Aldığı onun olur.

16 Ağustos 2021 Pazartesi

Sual: Bir kimse mallarını varislerine taksim etse, ölene kadar kullanma hakkını elinde tutabilir mi?

Cevab: Bu şartla hibe fasiddir.

14 Eylül 2021 Salı

Sual: 9 yaşındaki kardeşimin kendine ait kalem gibi çok kıymetli olmayan bir malını bana hibe etmesi caiz midir?

Cevab: Hayır. Buluğa ermeyen biri, kimseye hibe, ariyet, karz, ibra gibi karşılıksız kazandırmalarda bulunamaz. Velisi/vasisi izin verse de böyledir. Velisinin izniyle satın almak mümkündür.

14 Eylül 2021 Salı

Sual: Almanya’da gayri müslimlerin işlettiği lokantalarda bahşiş vermek caiz midir?

Cevab: Gayrı müslime sadaka vermek caizdir.

14 Eylül 2021 Salı

Sual: Evlatların veya dostların hediye ettiği para ile hacca gitmek farz olur mu?

Cevab: Elbette. Mülküdür.

14 Eylül 2021 Salı

Sual: Beraber yemek yedikten sonra herkes kredi kartını masaya koyuyor. Garson gelip rastgele kartlardan birisini seçiyor ve hesap o karttan ödeniyor. Bunun bir mahzuru var mı?

Cevab: Caizdir. Rıza vardır.

17 Ekim 2021 Pazar

Sual: Bir polis memuruna icra işinde yardımcı olduğu kişiler tarafından hediye verilse helal olur mu?

Cevab: Bu rüşvet değil, hediyedir. Caizdir.

28 Kasım 2021 Pazar

Sual: Üç aylara girmiş olduğumuz için birbirlerini sevindirmek için talebeler arasında hediye çekilişi yapmak uygun mudur?

Cevab: Kumar şeklindeki çekiliş doğru değildir. Yani talebeler para vereceklerse veya hediyeleri onlar getirecekse kumar olur. Değilse kumar olmaz ise de bu sefer talebeler arasında kalp kırıklığı ve husumete sebebiyet verir. Çekiliş yapmak doğru değildir. Hepsine kıymeti ve vasfı aynı hediye vermelidir.

20 Şubat 2022 Pazar

Sual: Kocamın bana borcu var. Ben senden önce ölürsem sana helal olsun desem, ölünce ona helal olur mu?

Cevab: Şartlı hibe olmaz. Buna rukba denir. İmam Ebu Hanife ve Muhammed'e göre rukba caiz değildir. Müftabih kavil budur. İmam Ebu Yusuf'a göre hibe sahih, şart batıldır. Yani borç düşmüş olur.

13 Mart 2022 Pazar

Sual: Bankaya borcu olan birinin borcunu ödemediği biliniyorsa bu kişi bize bir hediye verse kabul edebilir miyiz?

Cevab: Borcu olan kimsenin ekmek gibi az bir sadaka vermesi ve misafire örfe göre ikramda bulunması caizdir (Cevhere).

5 Nisan 2022 Salı

Sual: Küçük çocuk anneye ait eşyalar için anne bu benim olsun mu dese anne de ne dediğini anlamadan olsun dese çocuğa hibe etmiş olur mu?

Cevab: Olmaz.

26 Nisan 2022 Salı

Sual: Babaanne torununa verdiği, hediye ettiği bileziği geri isteyebilir mi?

Cevab: Hayır. Mahrem akrabalar arasındaki hediyeler geri istenemez.

19 Mayıs 2022 Perşembe

Sual: Bir arkadaşa borç verilse, o da borcu fazla olarak ödese faiz olur mu?

Cevab: Şart edilmediği için hediyedir, caizdir, iyidir.

25 Haziran 2022 Cumartesi

Sual: Ölene kadar kendisinin oturmasına izin vermesi şartıyla birine ev hediye etmek caiz olur mu?

Cevab: Bu şart fasiddir.

13 Temmuz 2022 Çarşamba

Sual: Baba kızına hediye verdiği evi geri alabilir mi?

Cevab: Hayır. Mahrem akraba arasındaki hibeden geri dönülemez.

19 Kasım 2022 Cumartesi

Sual: Baba oğluna arsa bağışlasa, oğlu da ev yaptırsa, baba bağışından dönebilir mi?

Cevab: Bina yaptırmış olmasa da dönemez. Çünki yakınlar arasında hibeden rücu sahih değildir.

9 Aralık 2022 Cuma

Sual: Hediye verdiği şeyin parasını geri istemek caiz midir?

Cevab: Verdiği hediyeyi, mekruh olmakla beraber, muayyen hallerde, geri isteyebilir; ama parasını isteyemez.

21 Aralık 2022 Çarşamba

Sual: Helal ve haram karışık bir paradan hediye vermek caiz midir?

Cevab: Verene değil, alana caizdir. Vermeden evvel malı temizlemek, haram olanı ayırıp sahibine vermek veya ödemek lazımdır.

8 Ocak 2023 Pazar

Sual: Kardeşim bana bir daire hibe etti, tapusunu da verdi ve evde oturuyorum. Aramıza husumet girdi. Evi geri istiyor. Vermek zorunda mıyım?

Cevab: Hibe eden hibesinden dönebilir. Ancak bir kimse usul, füru, kardeş, kardeş çocukları ve torunları ile anne ve babasının kardeşlerine (yani ikisi ayrı cins kabul edilse, nikah düşmeyecek olan akrabasına) bir şey hibe ettikten sonra, rücu’ edemez.

7 Şubat 2023 Salı

Sual: Kur’an-ı kerim kursuna muayyen bir eşya almak için para gelse, artanı başka ihtiyaçlara harcanabilir mi?

Cevab:
Zanna göre hareket edilir. Hibe edenin buna izin vermeyeceği bilinirse harcanamaz.

18 Mart 2023 Cumartesi