Yazışmalar

Fıkıh kitaplarında “Hükümdarın tütün içmeyi yasaklaması hâlinde, tütün içilmesi haram olur” diye yazıyor. Bir şeyin haram olması için ya hakkında bir nass olmalı, ya da müctehidlerden birinin haram demesi lâzım değil midir? Helâle haram demek küfre sebep olmaz mı?

Para veya mal yahud bir menfaat karşılığında hakkını helâl etmek câiz midir?

Kulak memesi ve kulak yumuşağı farklı mı?

Fıkıh kitaplarında abdestin sünnetleri anlatılırken “Misvak bulunmazsa fırça da kullanılabilir. Bu da yoksa, sağ elin baş parmağını sağ yandaki dişler üzerine, ikinci küçük parmağını sol yandaki dişler üzerine üç kere sürerek temizlemelidir” diyor. İkinci küçük parmak hangi parmak?

Üç yıldır kirayla oturduğum evin sifonu su kaçırıyor. Yılların tesiriyle bozulmuş. Bunu ev sahibine söyleyip yaptırınca parasını kiradan düşebilir miyim?

Bir çocuğa velisinden izinsiz iş yaptırılabilir mi?

İki kişi cemaatle namaz kılarken, imamın burnu kanayıp abdesti bozulsa, diğeri nasıl hareket eder?

Bir kimse hata ile imamdan evvel rükû’ya eğilse veya secdeye gitse ne lâzım gelir?

Fıkıh kitaplarında geçen ihtiyar kadın ifadesinden 55 yaştan yukarı olan kadınlar mı anlaşılır?

İmam ilk oturuşu unutup ayağa kalktı. Cemaat ikaz edince geri döndü. Sehv secdesi gerekir mi?

Kur’an-ı kerim âyetlerinin geliş sebeplerini anlatan bir eser tavsiye eder misiniz?

Bütün âlimler bir çocukta bulûğa erse bile rüşd (olgunluk) emâresi görülmezse malları kendisine verilmez derken ve buna dair âyet-i kerime ile amel ederken, İmam Ebu Hanife’nin 25 yaşına gelince ne olursa olsun malları kendisine verilir ictihadının delili nedir?

Gusl abdesti sebebiyle Mâlikî mezhebini taklit eden bir kadın doğumdan sonra 53 gün kan, 5 gün temizlik, sonra 6 gün kan, 15 gün temizlik, 5 gün kan, 10 gün temizlik, 6 gün kan,10 gün temizlik,5 gün kan, 8 gün temizlik, 4 gün kan görüyor. Kan hâlihazırda devam ediyor. Doğumdan önceki hayız âdeti 7 gün, temizlik âdeti 17 gün ve en fazla hayız âdeti 7 gündür. Nifas kaç gündür ve hayz âdeti hususunda nasıl hareket etmesi gerekir?

Namazda secdeyi yanlışlıkla üç defa yapan birisi ne yapar?

Bazı kitaplarda “İsa aleyhiselâmın şeriati aslında Musa aleyhisselâmin şeriatini nesh etmemiştir, kuvvetlendirmistir” diyor. Bazılarında ise nesh ettiği yazıyor. Buradaki tezat nasıl giderilir?

Müslüman, sadece Muhammed aleyhisselâmın dininde olanlar için kullanılır bir tabir midir?

Evliyanın himmeti ne demektir?

Benim regl devrem bir hafta evvel bittiği halde ara sıra kahverengi bir akıntı geliyor. Sabah akşam gusl abdesti almaktan muztaribim. Nasıl hareket etmek gerekir?

Bir kimse bir başkasını had cezasını gerektirecek bir suç işlerken görse ve şikâyetçi olmazsa vebal altına girer mi?

Bir kimsenin 20 lira borçlu olduğu şahıs, borcunu ödeyemeden vefat etse, borçlu borcunu vârislerden sadece bir tanesine vermekle kurtulur mu?

Bir kişi faizle 10 bin lira kredi çekip araba alsa, bunun bin lirasını ödese, sonra arabayı başkasına satsa ve borcu da devretse, bu ikinci şahıs fâiz günahına girer mi?

Fâsık veya bid’at ehlinin nikâhını kıymak veya bu nikâhta şâhid olarak bulunmak câiz midir?

"Müslümana sövmek fısk, onunla kıtâl etmek küfrdür" hadis-i şerifine göre, müslümanı öldürmek küfr müdür?

Teravih ve kandil gecelerinde cemaat fazla olduğundan, kadınların namaz kılması için câmi avlusunda bir oda yaptırıp hoparlör bağlatsak, buradan kadınların imama uyması câiz olur mu?

Birisine 5000 lira borç vermiştim. 2 sene sonra gelip 10000 lira verdi. Bu parayı almam câiz midir?

Bir kimse birden fazla yemin etse, hepsi için ayrı ayrı mı kefaret verecektir tek bir keffaret hepsi için kâfi gelir mi?

Müslümanların Medine’deki Beni Kurayza Yahudîlerinin erkeklerini öldürdüğü, kadınlarını savaş ganimeti yaptığı doğru mudur?

Sahâbe-i kiramın hepsinin müctehid olduğu rivayet olunuyor. Müctehid olmanın şartları çok ağır ve sahâbenin hepsinin de Kur’an-ı kerimi ezbere bilmediği malum bulunduğuna göre bu rivayeti nasıl anlamak gerekir?

Adı, anne adı ve doğum tarihine göre ebced hesabıyla insanların karakteri, su-toprak-hava veya ateş olmak üzere tesbit ediliyor. Muhyiddin Arabî’ye varan bir ilim olduğu söyleniyor. Ben de yaptırdım. Ben su, nişanlım ise ateşmiş. Bu evliliğin sıkıntılı olacağı söylendi. Nasıl hareket etmek gerekir?

Bir işe iltimas ile giren kimse, pişman olup tövbe etse, o işte çalışmaya devam edebilir mi? Aldığı maaş helal olur mu?

Bir kimse tek başına iken herkese hakkını helal etse, hatta verdiği borçlara da niyet ederek helâl etse, sonra günün birinde borçlulardan biri borcunu vermek istese, bu parayı alabilir mi?

Kuyumcuya gidip, mesela 10 gr. altın satıp, yerine yeni model 25 gr. altın almak câiz midir?

Bir pazarlamacı, mal sahibinin peşin satılmasını istediği ve veresiye satışına izin vermediği bir malı, veresiye olarak satsa, ama satıcıya kendi cebinden peşin parayı ödese câiz olur mu?

Bülûğun alt sınırı nedir?

Bülûğa erdikten sonra Müslüman olan bir erkek sünnet olur mu?

Yedi kişinin ortaklaşa kurban olarak kestiği sığırın eti nasıl paylaşılır?

Cuma günü hatib minberin merdivenlerinden çıkarken hangi duaları okur?

Cuma hutbesinde sultana dua etmek bid’at midir?

Cihad ile emr-i ma’ruf aynı şey midir?

“Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin” meâlindeki âyet-i kerimeyi nasıl anlamak lâzımdır?

Gençken haberi olmadan dayımın parasından aldım. Şimdi o parayı yerine koysam, ama helâlleşemesem, mesuliyetten kurtulmuş olur muyum?

Fıkıh kitaplarında “Abdestsizin mescide girerken teyemmüm etmesi müstehabdır” buyruluyor. Su varken teyemmüm caiz olmayacağına göre buradan ne anlamalıdır?

Bir insan câhillik devrinde, yani İslâmiyetten haberi olmadığı, talâkın şartlarını bilmediği vakitlerde, zevcesine bilmeden talâk vermişse, bunun hükmü nedir?

Bir kimse suyu acı, tuzlu, sodalı bir gölde yahud kar sularını eritip abdest ve gusül alabilir mi?

Eşler arasında on sene gibi uzun müddetli küslükler veya ayrılıklar yaşansa, nikâha bir zarar gelir mi?

Resulullah efendimizin ayakta su içtiğine dair hadis-i şerifler mevcuttur. Bundan dolayı ayakta su içmek sünnet midir?

Elifbanın abdestsiz tutulması câiz midir?

Gusl abdesti alırken hangi dualar okunur?

Cünüb kimsenin gusletmeden tekrar cima etmesi caiz midir?

Cuma günü için gusletmek sünnet olduğuna göre, bir kimse Cuma günü cünüb olsa, ikisine bir gusl kâfi gelir mi?

Cünüb kimsenin, abdest alacak kadar suyu varsa nasıl hareket eder?

Abdest veya guslederse hasta olmaktan korkan kimsenin de teyemmüm etmesi câiz olur mu?

Muhammed Ebu Zehra'nın, eğer karşı taraf Müslüman esirleri köle yapmaz ise, İslâm devletinin de esirleri köle yapamayacağına dair görüşü doğru mudur? Şu halde İslâm devleti kendi kendine politika tayin edemez hâle düşmüyor mu?

Babanın olduğu hallerde velâyet ve vesâyet onun elindeyken, babanın yokluğunda ikisinin ayrılmasının sebebi nedir?

İslâm şahıslar ve aile hukukuna bakıldığında, bizim bugünki hukukumuzla, dolayısıyla Germen ve ona bağlı olarak da Roma hukukuyla benzerlik gösteriyor. Muhteva olarak olmasa bile, bu şekilde tasnifinde bu hukukların tesirinden bahsetmek mümkün mü?

Sefahet (sefihlik), ehliyeti daraltan sebepler arasında sayılıyor. Malını israf eden kimsenin elinden tasarruf hakkı alınıyor, vasinin iznine tâbi kılınıyor. İslâmiyette mülkiyet hakkı esas olduğuna göre, neye dayanarak bu tür bir müdahalede bulunulmaktadır?

Cihâd haricinde, bir kimse, namusu, malı ve canı için adam öldürebilir mi?

Hatim yaparken, günlük okunan cüzler o gün hediye edilebilir mi? Yoksa hepsi bitince mi hediye edilmelidir?

Fıkıh kitaplarında “Zina olunmuş kadını başkasının, istibrâ etmeden nikâh ve vaty etmesi câiz olur.” diyor. İstibrâ ile alâkası nedir?

Ölüm hastasının hastalık müddetince yaptığı muameleler neticesinde kazanan taraf, kazandığının bir kısmını veya hepsini harcarsa, ölüm hastasının alacaklıları ve vârisleri ne yapabilir?

Bir kimsenin, övüldüğü zaman estağfirullah demesi doğru mudur?

Elektrik faturası elektrik idaresi çalışanları veya dükkân sahibinin dikkatsizliği sebebiyle elimize son ödeme gününden sonra geçse, bu kişinin gecikmeden dolayı ödenen fâiz sebebiyle bir dinî mesuliyeti var mıdır?

Bir kadın nikâh kıyabilir mi?

Şâfiî mezhebinde, bir kilo kireç bir kilo kirece veresiye satılırsa veya bir kilo kireç iki kilo kirece peşin satılırsa fâiz olur mu?

Bir kimse yalan söylememeye yemin ederse, sonra da câiz olan bir yalan söylerse, meselâ bir kimseyi zâlimin şerrinden kurtarmak veya iki müslümanı barıştırmak için yalan söylerse, yemini bozulur mu?

Kadınlar, saçlarını deve hörgücü gibi yapmaktan hadis-i şerif ile men ediliyor. Bundan kastedilen tam olarak nedir?

Üzüm çekirdeğinin zararlı olduğu dinî âdâb kitaplarında azıyor. Tabibler de tavsiye ediyor. İki sözün arası nasıl birleştirilir?

Erkek çocuğuna Furkan ismi koymak uygun mudur?

Sultan II. Abdülhamid'in denge siyaseti malumdur. Ama bu siyasette Almanlara yakınlık göstermek gerekli miydi? Bu yakınlaşma İngilizleri Osmanlı Devleti’ne karşı soğutmuş olabilir mi?

Hakkında övgü dolu bir yazı yazdığınız Said Ramazan el-Bûtî, bir kitabında, Resulullah’ın intihara teşebbüs ettiğini yazıyor. Buna ne dersiniz?

Bir kimsenin anne ve babası, diğer çocuğuyla beraber oturuyorsa, bu kimse nafaka olarak anne ve babasına para yollasa, bu paradan anne ve babasıyla beraber oturan kardeşi ve ailesi de faydalansa nafaka borcu üzerinden kalkar mı?

Bir kimsenin fakir anne ve babası kendisiyle beraber oturuyorsa, üst-baş ve ilaçlarını da bu oğlu alıyorsa, nafaka mükellefiyeti düşer mi?

Dârülharbde bir kişi bir başkasına sen benim kölemsin veya bir kadına câriyemsin dese, o da kabul etse, icap ve kabul gerçekleştiği için o kişi köle olur mu?

Ali’nin evi var, Zeyd’in yok, Osman’ın var. Ali kendine yeni bir ev almak istiyor. Bunun için kendi evini Zeyd’e veriyor ve yeni ev alana kadar bu evde oturmaya devam ediyor. Sonra kendisine yeni bir ev buluyor ve bunu almak için bankadan kredi almaya Zeyd ile beraber gidip, gelirlerini gösterip Ali için kredi çekiyorlar. Ali’nin maaşı yetmediği için kredi alamamaktadır. Alınan kredinin yüksek mikdarını Zeyd ödeyecektir. Geri kalanını Ali ve az bir mikdarını Osman ödeyecektir. Bu muamelenin mahzurlu tarafı var mıdır?

Endonezya'da çalıştığım yerde mescit olarak ayrılmış bir oda var. Kadınlar için ayrılmış bir yer yok. Odanın kıblesi çaprazda kalıyor. Umumiyetle erkekler odanın sağ, kadınlar da sol tarafında namaz kılıyor. Namaz kılarken, kadınlar gelip, erkeğin önünde, hizasında veya arkasında kalacak şekilde namaza duruyorlar. Bu halde erkeğin namazı bozulur mu?

Vesvese hakkında malumat veren bir kitap tavsiye edebilir misiniz?

Bir çocuk, bulûğa ermeden evvel kul hakkı bulunan bir günah işlese, bulûğa erdikten sonra helâlleşmesi lâzım mıdır?

Fıkıh kitaplarında sadece mekruh diye bildirilen hükümlerin, tenzihî (helâle yakın) veya tahrimî (harama yakın) mekruh olduğu nasıl anlaşılır?

Memuriyet icabı Kırşehir’de ikamet ediyorum. Memleketim Kayseri’dir ve burada bir evim vardır. Kayseri’ye bir iş için gelip gitsem, misafir olur muyum? Ayrıca seferîlik mesafesi Kırşehir ile Kayseri il sınırları mıdır?

Bir kimsenin ayağı alçıya alınsa, bu kişi alçıya alınan ayağını gusül abdesti alırken mesh etse, bu hal mesela iki ay devam etse, ayağından alçı çıkarıldığı zaman hemen gusül abdesti almak mecburiyetinde midir?

Kadın ve erkek Hanefî mezhebinde olup, nikâhları Şâfii mezhebine göre kıyılsa, talâkla alâkalı hükümlerde hangi mezhebe uyarlar?

Ezanı belli makamlarda okuyup, her vaktin ezanını ayrı makamda okumak doğru mudur?

Bir kimse vakit namazını evinde kılacak olursa, imamın câmide namazı kıldırmasını beklemek mecburiyetinde midir?

Üzerinde yorgan ve benzeri örtü olmadan cima yapmak caiz midir?

Porsuk kılından yapılan traş fırçasını kullanmak caiz midir?

Sahabe-i kiramdan birine, mesela Hazret-i Muaviye'ye söven ve kâfir diyen mürted olur mu?

İki kişi, ayrı cinsten birer teneke buğdayı değişseler, bu tenekelerin hacmi farklı olduğundan, fâiz doğar mı? Tartmak gerekir mi?

Vekil, müvekkilinin adına bir akid yapınca, akdi yaptığı kişiye, vekil olduğunu ve müvekkilinin adını söylemek zorunda mıdır?

Bir kişi araba kiralasa, sonra o arabayı emanet olarak kiraladığı şirketin arsasına bırakabilir mi?

Bildiğim kadarıyla Osmanlı Devleti Hanefî mezhebinde idi. Peki ceza hukukunda veya başka işlerde, diğer üç mezhebe mensup olan ahalisine nasıl muamele ediyordu?

Bir kime âriyet aldığı arabayı geri getirirken nezaketen deposunu doldurmuş olsa, arabanın sahibine câiz olur mu?

Bir kimse özürlü olarak kıldığı namazlarını iyileşirse iade eder mi?

İki kişinin ortak bir petrol istasyonu olsa, bir sene birisi, ikinci sene diğeri işletse, câiz olur mu?

Bir hükümdar, bir kanun koysa, mesela tütünü yasaklasa veya bir yere bir vali tayin etse, sonra da vefat etse, o kanun veya o tayinin hükmü devam eder mi?

Bir kimse bir işi yapacağına veya yapmayacağına dair yemin etse, ama sadece yemin ederim dese, vallahi kelimesini kullanmasa, yine yemin olur mu?

Sünnetler yerine kazâ kılınabilir mi?

Su dolu kovanın içine necaset düşse ne yapmak gerekir?