Yazışmalar

Ders yılı sonunda bir çekiliş tertipleniyor. Üç liraya bilet satılıyor. Hediyeleri esnaftan toplanan şeyler teşkil ediyor. Geliri mektebe kalacakmış. Buna iştirak caiz midir?

Fıkıh kitaplarındaki “Abdestli bir kimse abdestli olup olmadığını bilemese namaz kılsa kabul olmaz; ama abdestli olduğunu hatırlarsa namazı kabul olur” ifadesi ile “Abdestsiz olduğunu sanarak namaz kılan sonra abdestinin olduğunu hatırlarsa namazını tekrar kılar” ifadesindeki fark nedir ki birinin namazı kabul olurken diğeri tekrar kılmak durumunda kalıyor?

Namaz kıldıktan sonra abdestinin bozulup bozulmadığı hususunda şüpheye düşen kimse, abdestsiz olmuş olsa bile abdestli sayılır mı?

Vaktin namazını kıldıktan sonra abdest alıp almadığından şüphe eden kimse ne yapar?

Gusl abdesti ile namaz kılan bir kimse, namazda kahkaha ile gülse, gusl abdesti de bozulmamış olacağından namazı da bozulmaz denilebilir mi?

İma ile namaz kılan kimse, rükû ve secde yapmadığından, kahkaha ile gülse abdesti ve namazı bozulur mu?

Namazda uyuyup gülenin abdest ve namazı bozulur mu?

Su içmiş olan bir kimse, o suyu olduğu gibi ağız dolusu kussa abdesti bozulur mu?

Gözü kanayan veya kanlanan bir kimsenin abdesti bozulur mu?

Bir fıkıh kitabında “Bir kimsenin başından, kulak ve burnun temizleme yerlerine kan inse, abdesti bozulur” buyuruluyor. Kulak ve burnun temizleme yerleri neresidir?

Kulaktan ağrı olmaksızın irin veya sarı su çıkmış olsa abdest bozulur mu?

Ekzama yarasından çıkan su abdesti bozar mı?

Yüzde siyah noktalar sıkıldığı zaman içinden çıkan kuru iltihap, yağ bezesi gibi şeyler abdesti bozar mı?

Antidepresan ilaç içip başı dönen ve sallanan kimselerin abdesti bozulur mu?

Kulağım çok ağrıyordu. Beyaz bir peçete ile kulağımı temizlerken peçeteye sarı sıvı bir akıntının bulaştığını fark ettim. Abdestim bozulmuş oldu mu?

Kulaktaki akıntı ağrılı veya ağrısız olarak akarsa abdesti, bozar mı?

Balgamla birlikte gelen iltihap abdesti bozar mı?

Sivrisinek veya diğer uçan haşerat soktuğu zaman kan çıksa ve bu kan etrafa yayılsa veya yayılmayıp toplu iğnenin ucu kadar çıkıp çıktığı yerde kalsa abdest bozulur mu?

Uşr vermek istemeyen kişi adına onun haberi olmadan uşrunu vermek câiz olur mu?

Yeni evliyim, eşim aklıma gelince şehvetleniyorum ve jel kıvamında bir sıvı geliyor. Bununla namaz kılınabilir mi?

Kur’an-ı kerimde “Nereye dönerseniz, Allah’ın yüzü oradadır” meâlindeki âyet-i kerimenin iniş sebebi nedir?

İkindi namazının farzından sonra kerahat vakti girmeden önce ikindi namazının sünneti veya herhangi bir namaz kılınamaz mı?

Namazı işinin başından ayrılamaması sebebiyle kıyam, rükû ve secdeleriyle kılamayan kimsenin, ima ile kılması mı, yoksa üç mezhebe göre cem etmesi mi efdaldir?

İki namazı cem etmeden evvel tecrübe edilmesi gereken imkânlar nelerdir?

Akşamı yatsı vaktinde cem edecektim. Akşam vakti çıktıktan sonra hatırıma geldi. Cem sahih midir?

Hacda Müzdelife’ye gelmeden akşam ve yatsıyı cem etmek câiz midir?

Öğlenin farzını kıldıktan sonra, cem etmeye niyet edilebilir mi?

Kamyonu ile içki taşıyan bir kimse, yolda buna tövbe etse, namazı cem edebilir mi?

Mahremi olmadan tek başına üç günlük yola çıkan bir kadın, yolda namazlarını cem edebilir mi?

Ayağını bükemeyen bir hasta, otobüste giderken sabah namazını kılmak için ayaklarını sarkıtabilir mi?

İşlerinden ayrılmaları mümkün olmayan kimselerin mukimken Mâlikî veya Şâfiî mezhebine göre namazlarını cem edebilirler mi?

İki namazı cem ederken iki farz arasında bilmeden veya unutarak sünnet namaz kılmanın zararı var mıdır?

Askerde komutanın görmesinden korkan veya çalıştığı yerde âmirinin görmesinden korkan, malının çalınmasından veya kendine zarar gelmesinden korkan bir kimsenin, mukimken namazlarını cem etmesi câiz midir?

Mâlikî mezhebine göre iki namazı cem ederken tertip, yani iki namazı peşpeşe kılmak lâzım mıdır?

Diller nasıl ortaya çıkmış ve bu kadar farklılaşmıştır?

"Şöyle olsaydı Allahü teâlâ için zor olurdu" diye bir ifade kullanmış. Zorluk ve kolaylık kullara mahsus sıfatlar değil midir? Allahü teâlâ için her şey kolaydır veya Allahü teâlâ için hiç bir şey zor değildir demek uygun mudur?

Kaf harfini dil kökünden kaf olarak mı okuyacağız yoksa yine aynı yerden gaf olarak mı okuyacağız?

Bir Müslümanın dârülharbdeki kanunlara uymasının İslâmiyetteki delilleri nedir? Dârülharbdeki müslüman cemaatler veya muhterem bir âlim cihad ilan edebilir mi? İslâmiyetin mukaddesatına tecavüz vâki olduğunda, müslüman nasıl reaksiyon vermelidir? Sadece ekonomik sebebe binaen bir dârülharb ülkesine gidip yerleşmek câiz midir?

Kazâ namazı ne zaman kılınır?

Secde-i sehv yaparken hataen bir secde yapan kimsenin nasıl hareket etmesi gerekir?

İlk teşehhüdde ettehıyyatünün yarısını okuduktan sonra şaşırıp baştan tekrar okumak secde-i sehv gerektirir mi?

Hanefi mezhebinde farz namazda iki secde arasında dua okuyan kimse, vâcibi geciktirdiği için secde-i sehv yapacak mıdır?

Özürlü bir kimse, güneş doğduktan sonra abdest alsa, onun abdesti öğle vakti çıkıncaya kadar devam eder mi?

Bir imâm secde âyetini okuyunca, cemaatinden olmayan bir kimse, bunu dinlemiş olsa, o kimseye de tilâvet secdesi vâcip olur mu?

Secde âyetini işiten bir kimse bir özürle secde-i tilâveti yapmaktan âciz kalsa ne yapar?

Bir kimse, secde âyetini namazda okuyup secdesini yapsa; selam verdikten sonra, bu âyeti, bulunduğu yerde tekrar okusa tekrar secde-i tilâvet yapacak mıdır?

Tilâvet secdelerinde ne söylenir?

İmamdan tilâvet secdesini işiten bir kimse, imamın tilâvet secdesini yapmış olduğu rekâttan başka bir rekâtta imama uyarsa, tilâvet secdesini ne zaman yapar?

Aleyna, Esilâ, Sudenaz, Berrâ, Afrâ, Damrâ, Şevval isimlerini çocuğa koymak uygun mudur?

Abdesti bozulan imam, vekil bırakmayıp câmiden çıkarsa, cemaat birden fazla ise namazları bozulur ifadesini anlayamadım. İzah eder misiniz?

Hanefî bir imam secde-i sehv yapınca ona uyan Şâfiî nasıl hareket eder?

Şâfiî mezhebinde tuvalette elimizde olmayarak idrar sıçrıyor veya elimize bulaşıp, oradan da elbisemize değebiliyor. Tuvalette giydiğimiz terlikle abdest alıyoruz. Nasıl hareket etmek gerekir?

Yatsıdan sonra âmenerresulü okunurken kendimiz duyacak şekilde tesbihat yapılır mı?

Bir selam ile kaç rek’at nafile namaz kılınabilir?

Hanefi mezhebinde teheccüd, istihare, işrak, evvabin, v.b sünnet ve nafile namazlarda celsede allahümmağfirli demek ve secde de hadis-i şeriflerde geçen mesnun olan duaları ve istiğfar dualarını okumanın bir mahzuru var mı?

Namaz kılacak kimsenin kıbleyi araştırması lazım geldiği gibi tilâvet secdesi, şükür secdesi yapacak kimsenin de kıbleyi araştırması lazım gelir mi?

Araştırma yaparak namaza duran bir kimse, kıble istikameti hususunda hata yapmış olsa ve bu hatasını namazda anlayıp yönünü kıble istikametine çevirse, bu kimsenin namazı kılmaya başladığı zamanki halini bilen veya bilmeyen başka bir kimse de ona uyarak namaz kılmaya başlasa bu durumda, namaza ilk başlamış olan kimsenin namazı ile, ikinci şahsın namazı sahih oldu mu?

Televizyondaki bir haberde: Bir câminin kıblesinin 65 derece sapma olduğu ve bunun 40 yıl sonra tesbit edildiği anlatıldıktan sonra şu sual soruldu Cemaatin ve imamın kırk yıllık namazlarını kaza etmesi lâzım gelir mi?

Kıblesi belli olmayan bir mescide giren bir kimse, araştırma yaparak namazını kılmış olsa, sonra da hatası meydana çıkmış bulunsa, namazını iade eder?

Abdesti bozan bir şeyden dolayı özürlü olan bir âlim, câhile imam olabilir mi?

Sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazlarında imamın en fazla kaç âyet-i kerime okuması mekruh olmaz?

İmamın farz kıldırırken cemaat uzun okunmasını istese, uzun okuması veya tesbihleri üçten fazla söylemesi caiz olur mu?

Cemaat kaç kişi olursa imam yüzünü cemaate döndürür ve döndürmez?

İmamın intikal tekbirlerinin sessiz söylemesi câiz midir?

Fıkıh kitaplarında özürleri birbirine benzeyenler birbirlerine ve bir özürlü olan iki özürlü olana imam olabilir dedikten sonra, her hangi bir sebeple başka mezhebi taklid eden Hanefiler özürlü sayılmaz deniyor. Şu halde, başka mezhebi taklid eden bir kimsenin imam olması câiz midir?

Kaşları dökülmüş kadın veya erkeğin kaşları yerine dövme veya benzeri birşey yapması câiz midir?

Bir kimse, kendisinden hoşnut olmayan bir cemaate imam olsa, ama o meclisteki kimselerden imamlığa daha elverişli ise, imamlığı mekruh olur mu?

Çok öksüren bir kimsenin imamete geçmesi caiz olur mu?

Kur’an-ı kerimi yüzünden okumasını bilmeyen bir kimse imamete başladığı sırada, bilen ve fıkıh bilgisi iyi olan bir kimse cemaate katılsa ümminin imameti sâkıt olur mu?

11-12 yaşındaki çocuğun, kendisi gibi çocuklara imameti câiz olur mu? Sahih olursa namaz bunlara farz olmadığından nafile şekline mi dönüşür?

Hünsâ’nın [doğuştan çift cinsiyetli olanın] erkeklere imam olması câiz midir? Sonradan kendi isteği ile cinsiyet değiştiren erkeklerin erkeklere imam olması câiz olur mu?

Ayağı aksak olan imâmın, sağlam kimselere imamlık yapması caiz olur mu?

Fıkıh bilgisi ve sâlih olma bakımından müsavi iki kişiden, kıratı diğerinden daha geri olanın imam olması câiz midir?

Namaza dair hükümleri en iyi bilen kimse, Kur’an-ı kerimi yüzünden okumasını bilmiyorsa, okuyabilen, ama fıkıh bilgisi kendisinden geri olanlara imam olabilir mi?

Avrupa’da bulunduğum yerde vakit namazlarını kılmak için câmi yok, abdest alacak yerler yok. Dışarıya çıktığım vakit namaz vakitleri ard arda geliyor. Kendimi eve hapsettim. Ortalıkta namaz kıldığımız zaman gayrı müslimler bizimle alay ediyor. Buhrana girdim. Ne yapmalıyım?

Mesela şişman olan birini tarif ederken şişman demek ve ya uzun boylu birini tarif ederken uzun demek gıybet olur mu?

Yatsı namazının son sünneti vitirden sonra kılınabilir mi?

Namazı kıldıktan sonra tesbihat hemen mi yapılmalıdır? Kalkıp su içmek, çorap giymek veya bunun gibi bir şey yapıp sonra tesbihat çekmek olur mu?

Kadınların teverrükte ayak parmaklarını kıbleye doğru bükmeleri gerekli midir?

Plevne Müdâfii Gazi Osman Paşa mason muydu?

19 yaşındaki erkek kardeşim, ergenlik başlarında 12 yaşındayken annemizle yan yana televizyon seyredenken kazara hürmet-i musahere olduğunu söyledi. Bunu anne babamıza asla söyleyemeyiz. Anne babamız, fıkıh bilgileri az, ama inançlı ve onurlu insanlardır. Söylemesek bir mesuliyet doğar mı? Alo Fetva hattını aradım. “Şâfiî ile amel edin. Kaldı ki anne ve baba ile kesinlikle hürmeti müsahere olmaz” dediler. Ama aralarındaki nikâh Şâfiî’ye göre değil.

Talebelerime tarih şuurunu aşılamak ve tarihlerini doğru öğrenmelerine vesile olmak için hangi yazarları ve kitaplarını tavsiye etmeliyim?

Osmanlı Hukuku adlı kitabınızda, hukukun eşitliği değil, adaleti temin için olduğunu söylemişsiniz. Sultan Fatih'in elini kestirttiği mimardan dolayı kadı tarafından elinin kestirilmesine hükmedilmesinde, adalet yerine eşitlik ağır basmıyor mu?

Tecdid-i iman duası yaptıktan sonra, abdesti bozulmuş olur mu?

Kulpu üzerinde İslâm harfleriyle besmele yazan bir bardak kullanılır mı?

Erkek karısını bir sinir anı ile üç talâk ile boşasa, kadın boş olur mu?

Bir meyve bahçesi satıldığında, meyve ağaçlarındaki meyveler satışta bahis mevzu olmamış ise kime aittir? Bir hoca efendiye bu sual sorulduğunda, Behcetü’l-Fetâvâ’dan: "Bir bağın satışında (asma) üzerindeki üzüm(ün kime ait olacağı) anılmazsa, satışa dahil olur." İbaresi delil alınarak, şöyle cevab vermiş: Bağ veya meyve bahçeleri, satışa çıkarıldığı zaman, hey'et-i mecmuası ile ortaya konur. Mal sahibi, üzerindeki meyvenin kendisine ait olduğunu şart koşarak satıştan istisna edebilir. Fakat bunu ifade etmeden satış yapılması halinde, asmaların üzerindeki üzüm veya ağacın üzerindeki meyve müşteriye ait olur.

Âyet-i kerimeler, değerlendirilirken sadece sebeb-i nüzûl ve siyâk-sibâk gözönünde bulundurularak mı değerlendirilir? Bir âyet-i kerime, sebeb-i nüzûl veya siyâk-sibâk dikkate alınmadan delil olabilir mi? Bu açıdan, Hazret-i Peygamber veya Eshab-ı Kiramın âyet-i kerimeleri tefsirinde izledikleri metod nasıldır?

Âcilen bir şey almak zorunda kalan cünüp kimse, mescide girip o şeyi alıp çıksa, caiz olur mu?

Fabrikalarda, hastanelerde, benzin istasyonlarında ve alışveriş merkezlerinde namaz için tahsis edilen yerler mescid hükmünde midir? Burada da Cuma namazı kılınır mı?

İmamım. Câmide muayyen yerlere ilân ve ikaz yazıları asıyoruz. Cemaatten birileri “Mescide Latin harfleriyle yazı yazılmaz” diyerek yazıları söküp atıyor. Bir keresinde mesciddeki saatleri bunlar Müslüman rakamları değil diyerek kaldırdı. Bunların şer’an mahzuru var mıdır?

Câmiye cemaate ara sırada olsa gelene kesin olarak Müslüman denebilir mi?

Bazı mescidlerin üzerinde imam lojmanları yapılıyor. Bir mescidin üstü semaya kadar mescid hükmünde olduğuna göre, mescid üzerine binâ yapmak câiz olur mu? Nitekim ecdadımız böyle yapmamıştır.