Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
  • Biyografi
  • Kitaplar
  • Makaleler
    • Aktüel
    • Akademik
    • English
    • Arabic
    • Diğer Diller
  • Programlar
    • Televizyon
    • Radyo
    • Youtube
  • Yazışmalar
    • Tüm Sualler
    • Sual Başlıkları
    • Sual Gönder
  • Biyografi
  • Kitaplar
  • Makaleler
    • - Aktüel
    • - Akademik
    • - English
    • - Arabic
    • - Diğer Diller
  • Programlar
    • - Televizyon
    • - Radyo
    • - Youtube
  • Yazışmalar
    • - Tüm Sualler
    • - Sual Başlıkları
    • - Sual Gönder

Sual Başlıkları

“Miras”

için arama neticeleri gösteriliyor
  • Sual: Organ nakli câiz midir? Kıyamet günü bedenler tekrar yaratıldığında insanın o organı eksik kalmayacak mıdır? İnsanın başkasına verdiği organı ile günah işlenirse, organı veren mesul olur mu?
    Cevab:

    Hazret-i Peygamber, “Ey Allahın kulları! Hasta olunca, tedâvî ettiriniz! Çünki Allahü teâlâ, hastalık gönderince, ilâcını da gönderir” buyuruyor. Müslüman, mütehassıs tabip, şifa vereceğini ve başka ilacı olmadığını söyleyince, hastanın idrar, kan, şarap içmesi, leş yemesi câiz olur. Ulemâ, Hazret-i Peygamber’in, “Allah, haram kıldığı şeyde, şifâ yaratmamıştır” hadîsini, şifâlı olduğu kesin bilinmeyen haramlara hamletmişlerdir. Kadının sütünü satmak bâtıldır. Müslüman ve mütehassıs tabib (tabib-i müslim-i hâzık), kadın sütünün muhakkak iyi edeceğini ve başka ilacı olmadığını söylerse; hastanın, kadın sütü içmesi ve satın alması câiz olur. Kan vermek de böyledir.  Bir organı kurtarmak, hayatı kurtarmak gibi zarurîdir. Çocuğun yaşayacağı ümid edildiği zaman, çocuğu annesinin karnından çıkarmak için, ölmüş olan annesinin karnını yarmak câiz olur. İmam-ı A’zam Ebû Hanîfe, bu sebeple, bir kadının karnının yarılmasını emretmiş, kurtarılan çocuk çok zaman yaşamıştır. (İbn Âbidin; İbn Nüceym, Eşbah).
    “Ben öldükten sonra, kanımın ve organlarımın, hastalara, yaralılara verilmesini istiyorum” demek câiz değildir. Çünki organlarını vakfetmek, hibe etmek, âriyet vermek yahud vasıyyet etmek câiz değildir. Bunların üçünün de sahîh olabilmeleri için, mütekavvim mal ile yapılmaları lâzımdır. Hür insan ve hiçbir parçası mal değildir. Harbde esîr alınan kölenin ve câriyenin, yalnız canlı olan bütün bedenine mal denilmiş ise de, organları ve ölüleri mal sayılmamıştır. “Ben öldükten sonra, kanımın, uzuvlarımın bir müslümana verilmesinde zaruret olursa, verilmesi için, izin veriyorum” demek câiz olur.
    Organını vermiş olan kimse, ölümden sonraki dirilişte bu organdan mahrum kalmaz. İmam Gazâlî hazretleri, “Bir insanın çeşitli yaşlarındaki bedenleri başka başka oldukları gibi, aynı boy ve şekilde, fakat başka zerrelerden yapılmış bir bedenle kabirden kalkacaktır. Bu yazımız anlaşılınca, insan insanı yerse, yenilen organın, hangi insan ile yaratılacağı, yiyen ile mi, yoksa yenilen ile mi birlikte yaratılacağı gibi sorulara lüzum kalmaz. Çünki, o uzuvların kendi değil, benzerleri yaratılacaktır” buyurmaktadır (Kimya-yı Seadet).
    Günahı işleyen organ değil, beyin ve kalbdir. Bu sebeple organı veren mesul olmaz. Kan ve organın verildiği kimsenin Müslüman olup olmaması da bir ehemmiyet taşımamaktadır. İnsanlar Allah’ın ev halkıdır. “Allah’ın mahlûklarına acıyana, Allah da acır” hadîs-i şerifi meşhurdur. Kaldı ki gayrımüslimin sonradan Müslüman olup olmayacağı bilinmez.

    21 Haziran 2010 Pazartesi
  • Sual: Bir mirasçı, taksim edilebilir miras malını diğer mirasçıya ayırmadan hibe edebilir mi?
    Cevab: Taksimi mümkün olan (bir çuval buğday gibi) mallarda hissesini ayırmadan kimseye hibe edemez diyen âlimler varsa da, edebilir diyenler de var. Attabiye’de böyledir. Râcih kavil de budur. Bu sadece mirasçılar içindir. Her müşterek mülk ortağı için değildir. (İbn Âbidîn.)
    21 Haziran 2010 Pazartesi
  • Sual: Bir kimse mallarını öldükten sonra şu senin, şu senin, şu senin, ama hepsi ölene kadar benim diyerek varisleri arasında paylaştırabilir mi?
    Cevab: Paylaştırabilir, ama öldükten sonra varisler itiraz edebilir. Hibe, kabz ile tamam olur. Burada kabz yok. Ölüm ile hibe fasid olur. Böyle şartlı hibe zaten câiz değildir. Ölümünden sonraya muzaf hibe de câiz değildir. Çünki ölüm ile şahsiyet sona erer, mallar üzerinde tasarruf salahiyeti biter. Ancak ölünceye kadar bakma akdi yapabilir.
    21 Haziran 2010 Pazartesi
  • Sual: Babam öldü. Mirası ferâize göre bölmeden kardeşler paylaşabilir miyiz?
    Cevab: Evet. (İbn Âbidîn, Kısmet ve Teharüç babı.) Taraflar mirası aralarında taksim edebilirler. Buna rızâî taksim denir. Taraflardan birine fazla hisse verilebileceği gibi, muayyen mallar da vârisler arasında paylaşılabilir. Vârislerden isteyenler hisselerinin tamamını veya bir kısmını diğer vârislere bırakarak taksimden çıkabilirler. Nitekim bir kız, erkek kardeşi kadar hisse istediği zaman, erkek kardeş kendisine düşen fazlalığın yarısını kız kardeşine hediye edebilir. Taksimi mümkün müşterek bir malın mâliki, taksim edilmedikçe hissesini bir başkasına hediye edemez. Taksimi mümkün değilse edebilir. Mirasçılar, terike üzerinde müşterek mâlik oldukları halde, taksimi mümkün olsun veya olmasın, mallardaki hisselerini diğer vârislere ayırmadan hibe, hediye edebilirler. Bu, miras hisseleri belli olduğu ve mallar hükmen ellerinde bulunduğu için vârislere mahsus bir durumdur. Taraflardan birisi böyle taksime râzı olmazsa, miras, ferâiz kâidelerine göre taksim edilir. Mirasın taksimi için mahkemeye müracaat edilirse, mahkeme ferâize göre taksim eder. Buna kazâî taksim denir. Vârisler arasında gâib veya akıl hastası yahud küçük çocuk varsa kazâî taksim mecburîdir. Bugün de mirasçılar kendi aralarında mirası ferâize göre veya başka şekilde rızâen taksim edebilir. Ancak anlaşamazlar ve iş mahkemeye düşerse, terike medenî kanuna göre taksim olunur.
    21 Haziran 2010 Pazartesi
  • Sual: Araba çarpıp öldürdüğü adama mahkeme tazminat hükmetti. Nasıl paylaşılır?
    Cevab: Dârülharbde yaşayan bir müslüman bir başka müslümanı amden veya hatâen öldürse, kendisine ne kısas, ne diyet gerekir. İmameyn ve üç mezhebe göre diyet verir. Bu kavle göre diyeti almak câiz olur. İmam Şâfiî’ye göre de kısas veya diyet ile mes’uldür. (İbn Âbidîn, Müstemenin hükümleri babının sonu.) Alınan diyet şer’î vârislerine ait olup, ferâiz ahkâmına göre tevzi olunur.
    21 Haziran 2010 Pazartesi
  • Sual: Bir kimsenin kendisinden evvel ölen oğlunun çocuğu amcası varsa Kur’an-ı kerimde yazmadığı halde vâris olamıyor. Haksızlığa uğruyor. Bunun bir delili var mıdır?
    Cevab: Kur’an-ı kerîmde Nisâ sûresinde 11 ve 12. âyet-i kerîmelerde ölenin mirasını çocuklarının alacağı bildirilmektedir. Torundan bahis yoktur. Hazret-i Peygamber, mirasçıların kim olduklarını ve mirasa hak kazanış sırasını bildirmiştir. Yani mirasçıların eshâb-ı ferâiz, asabe ve zevü’l-erham olarak sıralanışı sünnetle sabittir. Hangi mirasçının hangi mirasçıyı hacbedeceği, yani mirastan mahrum edeceği; dede ve ninenin mirasçılığı, velâ yoluyla mirasçılık, miras mânileri hep sünnetle sâbittir. Abdullah bin Abbas’ın bildirdiği bir haberde, “Hisselerini eshab-ı ferâize veriniz. Bundan kalanı da ölüye en yakın erkek hısımına aittir” buyuruluyor. Görülüyor ki, oğul var ise, oğlun oğlunun veya kızın çocuklarının hisse alamayacağı sünnet ile sabittir. Çünki oğul, ölüye en yakın erkek akrabadır. Torun sonra gelir. Ama ölünün yalnızca kızı veya kızları varsa, bunlar eshab-ı feraizdendir. Kalan, asabe sıfatıyla oğlun oğluna verilir. Bu da icma ile sabittir. Oğul varken oğlun oğlunun miras alamayacağı kıyas ile de sabittir. Akıl bunu gerektirir. Çünki yakın akraba, uzak akrabayı mahrum eder. Maamafih dede yetimi denilen oğlun çocukları, ölen babalarından miras almış olabilirler. Bu takdirde zaten dedelerinin mirasına ihtiyaçları yoktur. Kaldı ki dede isterse bunlara üçte birden vasıyette bulunabilir. Dedelerinin vasıyette bulunmadığı torunları dedesinden daha çok düşünmek abestir. Üstelik bu çocuklar küçük veya bakıma muhtaç ise, nafakası akrabasına aittir. Çocuk dedesinden miras almasa bile, amcası tarafından geçimi temin edilecektir. Dede yetimini, şâri’ teâlâdan daha çok himâyeye kalkışmak, cüretkârlık olmaz mı?
    21 Haziran 2010 Pazartesi
  • Sual: Miras ile alakalı bir meselemiz var.Osmanlı hukukuna göre verilmiş bir karar var.1908 yılında ölmüş bir kadının kocası ve 3 yaşındaki kızı mirasçı kalıyor. Veraset ilamında mahkeme emlâkta 1/4 kocaya, 3/4 kız çocuğa;  arazide ise 4/4 kıza verip, kocaya hiçbir şey vermiyor. Soru arazi ve emlâktaki dengesiz paylaşımla alakalı. Burada bir haksızlık mı var, yoksa o zamanki kanuna göre emlâk ve arazi paylaşımı farklı mı yapılıyordu? Haksızlık varsa ona göre mahkeme açılacaktır.
    Cevab: Eğer kadının kardeşi, annesi, babası yok ise, mülk olan mallarda miras hisseleri böyledir. Osmanlılarda şehir ve köyler dışındaki arazinin ekserisi mülk olmadığı, devlete ait (miri arazi) olduğu için, bunun intikali İslam miras hukukuna göre değil, kanuna göredir. Çünki feraizin mevzuu mülk olan mallardır. Burada intikal eden mülkiyet hakkı değil, tasarruf hakkıdır. Burada da 1867 tarihli intikal kanununa göre arazinin tamamı çocuklara intikal eder. Hesap doğrudur.
    21 Eylül 2011 Çarşamba
  • Sual: Bir babanın hayattayken vârislerinden birine bir malı hibe etse, baba vefat ettikten sonra diğer vârisler o maldan miras haklarını isteyebilirler mi?
    Cevab: Hibe edip (bağışlayıp) teslim edince o malla hibe edenin ve vârislerinin alâkası kalmaz. İsteyemezler. Ama ölüm hastalığında hibe etmişse, hibe ancak mal varlığının (varsa borçtan artan kısmının) 1/3 ünden muteberdir. Vârisler geri kalanı isteyebilirler. Birisine 500 lira hibe edip ölse, geride 1000 lira malı kalsa, 100 lira da borcu olsa, hibenin ancak 300 lirası muteberdir. Ölüm hastalığı, kişinin ölümünden bir sene kadar evvel teşekkül eden, hastada ölüm korkusu doğuran ve ölümle neticelenen kanser gibi hastalıklardır. Batan gemide, salgın hastalık çıkan yerde, cephede düşmanla çatışmada, doğumda ölen kimsenin hâli de böyledir.
    16 Kasım 2011 Çarşamba
  • Sual: Bir fıkıh kitabının ferâiz bahsinde "Şakîk, yani anadan ve babadan erkek kardeş, birâder veyâ baba bir birâder" yazıyor. Burada birâder yalnız kullanıldığında ana bir kardeş mi demek oluyor?
    Cevab: Birâder önceki erkek kardeşin bedelidir. Yani ana-baba bir birader veya baba bir birâder demektir.
    8 Aralık 2011 Perşembe
  • Sual: Bir fıkıh kitabının ferâiz bahsinde "Vârisler arasında küçükler olsa veya meyyitin borcu olsa da, büyükler mirastan yiyebilirler" yazıyor. Miras taksim edilmeden önce bu miras kullanılabilir mi?
    Cevab: Evet. Çünki vârisler bu mallarda hissedardır. Her birinin kendi hissesi vardır. Başkalarının hakkına zarar vermeyecek şekilde kullanması ve yemesi câizdir.
    8 Aralık 2011 Perşembe
  • Sual: Osmanlı hukukuna göre verilmiş bir mahkeme kararı var. 1908 yılında ölmüş bir kadının kocası ve 3 yaşındaki kızı mirasçı kalıyor. Verâset ilâmında mahkeme emlâkta 1/4 kocaya, 3/4 kız çocuğa; arazide ise 4/4 kıza verip, kocaya hiç bir şey vermiyor. Mesele, arazi ve emlâktaki dengesiz taksimle alâkalıdır. Burada bir haksızlık mı var, yoksa o zamanki kanuna göre emlâk ve arazi taksimi farklı mı yapılıyordu?
    Cevab: Eğer kadının kardeşi, annesi, babası yok ise, mülk olan mallarda miras hisseleri böyledir. Osmanlılarda arazi mülk olmadığı, devlete ait (mîrî arazi) olduğu için, bunun intikali İslâm miras hukukuna (ferâize) göre değil, intikal kanunlarına göredir. Burada da 1867 tarihli tevsi-i intikal kanununa göre arazinin tamamı çocuklara intikal eder. Hesap doğrudur.
    23 Aralık 2011 Cuma
  • Sual: 1917 senesinde bir kadın ölüyor. Geride 2 erkek çocuğu, annesi ve eşi kalıyor. Miras taksimi ferâize göre 4/24 annesine, 6/24 eşine, 7/24’er de oğullarının her birine kalıyor. Taksim doğru mudur?
    Cevab: Zevc 1/4, anne 1/6 alır, gerisi de oğlanlara düştüğüne göre mülk mallar için bu taksim doğrudur.
    13 Şubat 2012 Pazartesi
  • Sual: Ben Türkiye’de yaşayan bir Çerkezim. Ürdün’de akrabalarımız var. Oradan birisinden bir miras kaldı. Yalnız babamın (babam hayatta değil) amca oğlu en büyük olarak sağ olduğu için miras ona kalıyormuş. Bu doğrumudur?
    Cevab: Vârislerin kim olduğunu bildirmeniz lâzımdı. Ürdün’de câri olan miras kanunu ve ferâiz adı verilen İslâm miras hukukuna göre, bir kimse ölünce, mirası anne, baba, kız, kızkardeş gibi muayyen miras hisselere sahip vârislere intikal eder. Bunlar yoksa asabe denilen kan akrabasına intikal eder. Burada da murise (ölene) yakınlık esastır. Babanızın amca oğlu, ölene sizden bir kuşak daha yakın olduğu için mirası bu alır. Babanız sağ olsa idi, mirası paylaşırlardı.
    30 Mart 2012 Cuma
  • Sual: Baba hayattayken, çocukları onun mirasını paylaşıp, sonra baba da bu paylaşmayı tasvip etse, câiz midir? Erkeklerle kızların vaziyeti nasıl olmalıdır?
    Cevab: Malları bağışlayıp, teslim ederse, bu hibe olur. Öldükten sonra mirasa girmez. Ama sadece ismen paylaştırıp teslim etmemişse, adam ölünce, bunların hepsi mirasa girer ve mirasçılar bunları miras olarak paylaşır. Babanın paylaştırması hükümsüz olur. Ama varislerin hepsi, madem babamız böyle istedi, böyle kalsın diyebilirler.
    4 Nisan 2012 Çarşamba
  • Sual: Vasiyetnâmenin Lâtin harfiyle yazılması câiz midir?
    Cevab: Vasiyetnâmenin Lâtin harfleriyle yazılması câizdir.
    6 Nisan 2012 Cuma
  • Sual: Borçlu kimse ölürse, borcunu kim ödemelidir?
    Cevab: Terekesinden (bıraktıklarından) ödenir. Geride mal kalmazsa, vârisleri isterse öder, isterse ödemez.
    8 Nisan 2012 Pazar
  • Sual: Yıkılan bir câminin yeri, câmiden başka bir maksatla kullanılabilir mi? Satılabilir mi? Yerine ev veya işyeri yapılabilir mi? Yoksa kıyamete kadar ibadethane olarak kalması mı gerekir?
    Cevab: Yıkılan câminin yerine yeniden câmi yapılır. Olmazsa, bu arsa ve enkaz en yakın câmiye verilir. Yoksa yaptıranın vârislerine döner. Bu da yoksa fakirlere verilir.
    9 Nisan 2012 Pazartesi
  • Sual: İbn Hacer-i Heytemi'nin Hayratü'l-Hisan kitabının Menakıb-ı İmam Azam adlı türkçe tercümesinde geçen bir menkıbe şöyledir: İmam Ebû Hanife'nin huzuruna bir kadın gelerek, "Erkek kardeşim vefat etti. Altı yüz dinar miras bıraktı. Fakat benim hakkıma yalnız bir dinar düştü" dedi. İmam, "Bu hesabı kim yaptı?" diye sual eyledi. Kadın da "Davud-ı Tâî yaptı" dedi. Bunun üzerine İmam, "Doğru, senin hakkın aslında bu kadardır. Zira, kardeşin vefat ettiğinde, arkasında miraçı olarak annesini, zevcesini, iki kızını ve on iki erkek kardeşiyle birlikte seni bırakmıştır. Senin hakkının bir dinardan fazla olmasına imkan yoktur" dedi. Buradaki miras nasıl taksim edilir?
    Cevab: Zevce: 1/8
    Anne: 1/6
    Kızlar: 2/3
    Kadın: 1 hisse
    Erkek kardeşler: 12 x 2 hisse

    Zevc, anne ve kızların hisseleri toplamı : 1/8+1/6+2/3=23/24

    Kadın 1 hisse, erkek kardeşler 2 hisse alacak şekilde, geri kalan 1/24 hisse taksim edilir. Kadına düşen hisse: (1/24)x(1/25) = 1/600. Tereke 600 dinar olduğundan, kadına düşen miktar, 1 dinardır.
    14 Nisan 2012 Cumartesi
  • Sual: Dedelerimizden kalma pek değeri olmayan bir tarla için köyümüzden biri burası vakıf imiş deyince miras taksimi sırasında içimize şüphe düştü. Bu tarlanın ne için vakfedildiği bilinmiyor. Elimizde vakf olduğuna dair bir belge yok. Şu halde şer’î vaziyet nedir?
    Cevab: Bir yer vakıf imiş sözü ile vakıf olmaz. Buranın belli bir vakfa ait arazi olduğu hakkında en az iki âdil şahit veya sahih bir vesika (vakfiye, mahkeme kararı vs) olmalıdır. Bu da ancak İslam mahkemesinde bahis mevzuudur. Vakıf malının dedelerinizin eline nasıl geçtiği bilinmiyor. Kaldı ki vakfın ne vakfı olduğu da belli değildir. Eskiden köylerin gelirini devlet vakfa tahsis ederdi. Bu şer’î manada bir vakıf değildir. Sizinki de böyle olsa gerektir. Eğer mesela köy camisinin vakfı ise, bunun da ispatı lazımdır.
    2 Mayıs 2012 Çarşamba
  • Sual: Vasiyet etmek vâcib midir?
    Cevab: Üzerinde hac gibi dinî bir vecibe veya zekât, fıtra, başkasına ait bir borç yahud emanet bulunan kimsenin vasiyette bulunarak bunları haber vermesi vâcibdir. Aksi takdirde borçlu olarak âhirete gitmiş olur. “Vasiyetini yazmadan iki gece geçirmek bir müslümana helâl olmaz” ve “Vasiyet yapmadan ölen kimseye, âhirette konuşma hakkı verilmez” hadîs-i şerifleri bunu gösterir. Hazret-i Peygamber vefat etmeden evvel Hazret-i Ali’ye bir Yahudi’ye olan borcunun ödenmesini ve rehindeki zırhının alınmasını vasiyet buyurmuştu. Uhdesinde borç ve emanet bulunmayan kimsenin vasiyet yapması müstehabdır. Buradaki vasiyet, malının muayyen bir kısmının hayır işlerine harcanmasını vasiyet etmek demektir. “Beni şuraya defnedin”, “Kabrimi şöyle yapın” gibi hususlar meşru vasiyet sayılmaz.
    8 Haziran 2012 Cuma
  • Sual: İslâm Hukuku kitabınızda istihsanın 2. çeşidinden bahsederken şu misal verilmiş: "Meselâ, vasiyet kıyasen caiz olmaması gereken bir müessesedir. Çünki kişinin öldükten sonra mallarında tasarrufu hukuken sahih olamaz. Halbuki insanların ölürken dünyadaki hayırlı amellerini arttırmalarına imkân vermek maksadıyla, Kur'an-ı kerîm istihsanen vasiyeti meşru kılmıştır." Burada anlamadığım nokta 1.kaynak zaten Kur'an-ı kerim olduğuna göre, neden evvelâ kıyas yoluna gidilip sonra Kur'an-ı kerimden buna bir istisna getiriliyor?
    Cevab: Hakkında umumi kaide olan işlerde örf, zaruret ve maslahat olunca istisna getirilebileceğine misal verilmiştir. Yoksa vasiyetin meşruluk temeli münhasıran âyet-i kerimedir.
    1 Eylül 2012 Cumartesi
  • Sual: Bir adamın kendisinden önce vefat eden oğlunun zevcesi ile bir erkek ve iki kız çocuğu; ayrıca yine kendisinden önce vefat eden kızının bir oğlu kalmıştır. Gelin ve torunlar dedelerinden miras alabilir mi?
    Cevab: Dedenin bütün yakınları kendisinden evvel ölen bir oğlunun karısı ve bir erkek iki kız çocuğu ile yine kendisinden evvel vefat eden kızının oğlu ise, bunun 1. derecede eshab-ı ferâiz zümresine dâhil vârisi yok demektir. Bütün mirası oğlun oğlu ile kızları ikili birli paylaşır. Bunlar 2. derece vâris zümresi olan asabeye dâhildir. Gelin ve kızın oğlu miras alamaz. Kızın oğlu 3. Derecede mirasçılar zümresi olan zevülerhama dâhildir. Asabe varken, zevülerham vâris olamaz. Gelin hiçbir zaman vâris değildir.
    24 Kasım 2012 Cumartesi
  • Sual: Bir adamın kendisinden önce vefat eden oğlunun zevcesi ile bir erkek ve iki kız çocuğu; ayrıca yine kendisinden önce vefat eden kızının bir oğlu kalmıştır. Gelin ve torunlar dedelerinden miras alabilir mi?
    Cevab: Dedenin bütün yakınları kendisinden evvel ölen bir oğlunun karısı ve bir erkek iki kız çocuğu ile yine kendisinden evvel vefat eden kızının oğlu ise, bunun 1. derecede eshab-ı ferâiz zümresine dâhil vârisi yok demektir. Bütün mirası oğlun oğlu ile kızları ikili birli paylaşır. Bunlar 2. derece vâris zümresi olan asabeye dâhildir. Gelin ve kızın oğlu miras alamaz. Kızın oğlu 3. Derecede mirasçılar zümresi olan zevülerhama dâhildir. Asabe varken, zevülerham vâris olamaz. Gelin hiçbir zaman vâris değildir.
    24 Kasım 2012 Cumartesi
  • Sual: Bir fıkıh kitabında okuduğuma göre, bir kimse borcunu ödemesi için birini vekil etse, vekil borcu teslim etmeden alacaklı mürted olsa ve ölse, vekil borçlunun parasını geri öder. Çünki mürtede vermesi caiz değildir. Çocukları bu parayı alamaz mı? Nitekim iddet müddeti içinde mürtedin mirası karısına kalıyor.
    Cevab: Mürted, İslâm hukukunda ölü hükmündedir. Mürted iken kazandığı mal, beytülmale; önceki malı ise, vârislerine aittir. Beytülmâl veya vâris alacağı taleb edebilir.
    24 Kasım 2012 Cumartesi
  • Sual: Birinden alacağım vardır. Vefat etti. Çocukları bu alacağı ödemek zorunda mıdır?
    Cevab: Vârisler, ölenin mal varlığından ödemek mecburiyetindedir. Zaten bir kimse ölünce mal varlığından önce defin masrafları karşılanır. Sonra borçları ödenir. Sonra kalan kısmın üçte birinden varsa vasiyetleri yerine getirilir. Geri kalanı vârisler paylaşır. Ölenin malı yoksa; vârisler ödemek zorunda değildir.
    22 Şubat 2013 Cuma
  • Sual: Dedem vefat etti. Bir vasiyet de bırakmadı. Eşinden başka, bir erkek ve üç kızı vardır. Bunun mirası ferâize göre nasıl paylaşılır?
    Cevab: Önce varsa borçları ödenir. Kalanı taksim edilir. Hanımı 1/8 alır. Gerisini kızlar bir, erkek iki hisse olmak suretiyle paylaşır. Zevce 5/40; oğlan 14/40, 3 kızın her biri 7/40 alır.
    5 Mart 2013 Salı
  • Sual: Ölenin borcunu ödemeden miras taksimi yapmak veya miras taksiminde Kur’an-ı kerimdeki hisselere riayet etmemek küfrü gerektirir mi?
    Cevab: Ölenin malından önce varsa borcu ödenir, sonra varsa vasiyetleri yerine getirilir, sonra para ve mal kalırsa varisler mirası paylaşır. Bu, âyet-i kerime icabıdır. Vârisler, mirası paylaşıp, sonra kendi ceplerinden ödemiş iseler de olur. Farzı yapmamak küfr değil, günahtır. İnkâr etmek küfrdür.
    7 Nisan 2013 Pazar
  • Sual: Bir kimsenin 20 lira borçlu olduğu şahıs, borcunu ödeyemeden vefat etse, borçlu borcunu vârislerden sadece bir tanesine vermekle kurtulur mu?
    Cevab: Hayır. Hepsine birden ödemeli veya hisseleri nisbetinde diğer vârislere ödemek üzere birine vekâleten vermelidir. Vekil ödemezse, borç devam eder. Vârislerin kim olduğu bilinemezse, mahkeme vasıtasıyla öder.
    18 Mayıs 2013 Cumartesi
  • Sual: Bir kimseye annesi “Sevabı bana bağışlanmak üzere ölümümden sonra her sene bir hatim okut!” diye vasiyet etse, ne lâzım gelir?
    Cevab: Kur’an-ı kerim okumak için adam kiralamak caiz olmadığı, ancak okuyana okuduktan sonra teberru olarak hediye verildiği için, böyle bir vasiyete uymak lâzım değildir. Ancak hediye edilen hayır ve hasenattan ölü fayda görür. En güzeli vârisinin kendisinin okuması veya mümkünse ölüyü tanıyıp seven bir emin kimseye hatim okuması için ricada bulunması; bunun sonunda da o kimseye üçte iki altın liradan az olmayacak şekilde bir hediye vermesidir.
    24 Haziran 2013 Pazartesi
  • Sual: Annesi seyyide veya şerîfe olan bir kimse Resulullah’ın soyundan sayılır mı?
    Cevab: Seyyide ve şerife tabirleri dinî değildir. Memlûkler ve bunları takip eden Osmanlıların kullandığı örfî tabirlerdir. Hazret-i Fâtıma’nın erkek neslinden gelen bir erkeğin oğlu veya kızı için kullanılır. Minah’ta, babası Hâşimî olmayan kimse Hâşimî değildir, diyor. Kerderî ise, annesi seyyide olan kimse de seyyiddir. Nitekim Kur’an-ı Kerimde Hazret-i İsa, İshak evladından sayılmıştır. Bu, meşhur kavlin hilâfına ise de, Bahrürrâık sahibi bununla fetva vermiştir. Surre’de de böyledir. Süyûtî, Begavî’den naklen, insanın kızının çocukları her ne kadar onun zürriyetinden ise de, nesebine dâhil değildir. Dolayısıyla bir kimse mesela falanın çocukları için vasiyette bulunsa, kızları dâhil olur; ama ölmüş kızının çocukları dâhil olmaz. Dolayısıyla annesi seyyide veya şerife olan, yani Hazret-i Fâtıma soyundan gelen kimse de Resulullah’ın zürriyetinden sayılır; bu şerefi taşır. Ama fıkıh bakımından, meselâ kendisine zekât almak gibi hususlarda seyyid ve şeriflerden farklıdır. Bir Hâşimî’nin oğlunun çocuklarını o şerefli zürriyetten sayıp; kızının çocukları saymamak olacak iş değildir. Nitekim Hazret-i Peygamber’in soyu, kızının oğullarından yürümüştür. (İbni Abidin, Akrabaya Vasiyyet; Berika, Âfâtü’l-Yed)
    20 Temmuz 2013 Cumartesi
  • Sual: Bir kimse sağlığında bir evlâdına bir mal hediye edip, ben öldükten sonra diğer kardeşlerinden miras istemeyeceksin dese, o da kabul edip malı alsa, babası vefat edince sözünden cayıp miras isteyebilir mi?
    Cevab: İsteyebilir. Sağlığında velev ki miras hissesine mahsuben mal almış olsa bile, miras bırakanın ölümünden sonra miras alabilir, hatta mirasına mahsuben aldığı malı da geri vermesi gerekmez. Zira henüz elde etmediği bir haktan feragati sahih değildir. Mirasa baba ölünce hak kazanır.
    12 Ekim 2013 Cumartesi
  • Sual: Miras malı olan arazilerdeki meyve ağaçları kime aittir?
    Cevab: Ağaç, miras bırakana ait ise, ağaçların üzerinde bulunduğu arazinin sahibine ait olur. Ağaçlar başkasının ise, bu kimsenin ağaçlar üzerindeki mülkiyeti devam eder. Arazi sahibi bunların kaldırılmasını ister veya parasını ödeyerek mâlik olur.
    26 Ekim 2013 Cumartesi
  • Sual: Bir müslüman malının üçte birini meselâ bir Kur’an-ı kerim kursuna bırakabilir mi? Vârislerin bu isteği yerine getirmesi farz mıdır?
    Cevab: Evet. Evet.
    8 Aralık 2013 Pazar
  • Sual: Ben öldükten sonra bana yılda bir kez kurban kesin deyip parasını miras yoluyla bırakan bir kimse için kesilen kurbandan ailesi yiyebilir mi?
    Cevab: Evet.
    30 Aralık 2013 Pazartesi
  • Sual: Miras paylaşırken bir kadın, “ben ferâizdeki hisseme razı değilim; kanunî hissemi isterim” derse, küfre veya kul hakkına girmiş olur mu?
    Cevab: Bir kadın, miras taksiminde, şer'î hakkı olmayanı istemez; ama karışmadığı halde, diğer mirasçılar kanuna göre mirası taksim eder de buna şer’î hissesinden fazla verirlerse, küfre düşmediği gibi, alması da caiz olur. Zira mirası rıza ile taksim câizdir.
    10 Mart 2014 Pazartesi
  • Sual: Günümüzde miras arsaları dinimize göre bölüşülmüyor. Böyle yerleri bilerek satın almak caiz midir?
    Cevab: Evet. Rıza ile böyle paylaşmış olabilirler.
    27 Mayıs 2014 Salı
  • Sual: Osmanlı'nın ilk devirlerinde mirasın yasak olduğu, devletin buna el koyduğu doğru mudur?
    Cevab: Osmanlı Devleti, bir şer’î devlettir. İslâmiyette miras, kimsenin iptal edemeyeceği ve el koyamayacağı bir haktır. Bunu söyleyen, cezâlandırılan devlet adamlarının mallarının müsâdere edilmesini veya köle asıllı devlet adamlarının öldüğü zaman mirasının devlete kalışını böyle zannetmiş olsa gerek.
    23 Kasım 2014 Pazar
  • Sual: Gayri meşru ilişkiden dünyaya gelen çocuk, babasına vâris (mirasçı) olabilir mi?
    Cevab: Olamaz. Annesine olabilir. Babası, zina mahsulü olduğunu zikretmeksizin çocuğun nesebini tanırsa, yani bu çocuk bendendir derse, babaya da vâris olabilir.
    23 Kasım 2014 Pazar
  • Sual: Babam bundan 11 yıl önce dedemden kalma arsanın mülkiyetini 3 halamın izniyle kendi üstüne aldı; onlara da çok düşük bir para verdi. 1 sene sonra da onlardan gizli o zamanın parasıyla 30 bin liraya sattı. Şimdi o arsa 250 bin oldu. Halamların biri o arsanın parasından 250 bin lira üzerinden hakkını istiyor. Yoksa hakkını helal etmeyeceğini söylüyor. Bunun dinen hükmü nedir?
    Cevab: Halalar, haklarını hibe etmişlerse, bir şey isteyemezler. Ama hibe etmedikleri; sadece babanıza tapu muamelesi için izin verdikleri anlaşılıyor. Şu halde, o zamanki satıştan (30 bin lira) miras hisselerine düşen gerçek kısmın, bugünki altın kıymetini ödemesi gerekir.
    16 Ağustos 2015 Pazar
  • Sual: Anneannem ve dedem vefat ettiler. Anneme bir hisse, dayılarıma ikişer hisse düşer dedim, ama dayılarım karşı çıktı. Herkese eşit hisse olacak dediler. Biz bu iki hisseyi alsak caiz olur mu?
    Cevab: Şer’î hak olmayan bir şey, talep ve dâvâ edilmez de, hak sahibi tarafından rıza ile verilirse, almak câiz olur. Mirasta zaten rızaî taksim câizdir.
    16 Ağustos 2015 Pazar
  • Sual: Anne karnındaki bebeğin babası ölse, bu doğmamış çocuğa miras verilir mi?
    Cevab: Cenin, hakikaten veya hükmen sağ doğmak şartıyla mirasçı olur. Çocuk ölü doğarsa, miras kendisi yokmuş gibi diğer mirasçılara döner. Ama kürtaj veya başka surette düşürülürse, sağ doğup sonra ölmüş kabul edilir. Bu takdirde çocuğun hissesi, o andaki vârislerine gider. Çocuğu düşürten (kâtil) anne bile olsa, miras alamaz.
    6 Eylül 2015 Pazar
  • Sual: Bir Müslümanın vasiyetnamesinde yazması lazım gelen hususlar var mıdır?
    Cevab: Varsa kul ve Allah borçlarını yazması farzdır. Bunun dışında fakirlere mal sadaka vakıf arkasından Kur'an okutulması, sadaka verilmesi vs gibi hususlarda borçlarından geri kalan kısmın üçte birini geçmeyecek şekilde vasiyette bulunmak meşru ve müstehabdır.
    17 Aralık 2015 Perşembe
  • Sual: Bir çocuk, annesiyle resmî kayıt yapmayan, ama kendisini çocuğu olarak kabullenip nüfusuna alan babası vefat ettiğinde mirasçısı olur mu?
    Cevab: Arada dinî nikah yoksa, gayrı meşru çocuk mirasçı olmaz. Varsa olur. Resmi kaydın burada hükmü yoktur. Dinî nikâh olmasa, fakat baba çocuğun nesebini kendi çocuğu olarak ikrar etse, mirasçı olur.
    7 Nisan 2016 Perşembe
  • Sual: Bir adamın üç kızı ve kendisinden evvel vefat eden bir oğlunun çocukları olsa, bu torunlar miras alabilir mi?
    Cevab: Torunlar kız ise alamazlar. Zira yakın akraba uzak akrabayı vârislikten düşürür. 2 veya daha fazla kız olduğundan ve erkek kardeş olmadığından, kızlar 2/3 alırlar. Zevce ise 1/8 alır. Asabe yoksa artan (1-2/3-1/8)=5/24 de kızlara taksim edilir; böylece her biri 7/24 alırlar. Eğer oğlun çocukları erkek ise veya erkek-kız karışık ise, asabe olurlar. O zaman kızlar 2/3 ve zevce 1/8 aldıktan sonra, kalanı asabe olarak oğlun oğulları veya oğul ve kızları alır.
    29 Haziran 2016 Çarşamba
  • Sual: Mevtanın borcu terekesinden (geride bıraktığı mallardan) çok ise bu borç nasıl ödenir? 
    Cevab: Borç düşer. Vârisleri isterse öderler.
    28 Ağustos 2016 Pazar
  • Sual: Vefat etmeden evvel, zevcesinin kendi yanına gömülmesini vasiyet etse, zevci öldükten sonra bu kadın başkasıyla evlense, önceki kocasının vasiyetini tutması lazım olur mu?
    Cevab: Böyle vasiyet muteber olmaz. Vasiyet, kendi mallarından dinî ve dünyevî borçlarının yerine getirilmesi veya kalan malının üçte birinden vârisleri dışındaki üçüncü şahıslara karşılıksız mal bağışlamak üzere beyanda bulunmak demektir. Beni şuraya gömün, kızım şununla evlensin, oğlum doktor olsun, bu evi satmayın gibi vasiyetler, dinen ve hukuken bağlayıcı değildir.
    7 Aralık 2016 Çarşamba
  • Sual: Bir kimse 20000 lira  miras bırakıp ölse, ardında bir hanımı, 1 erkek ve 5 kız evladı kalsa, miras bunlara nasıl taksim edilir?
    Cevab: Anne ve baba yoksa, 1/8 hanımı alır. Gerisini çocuklar, 2 hisse oğlan, 1'er hisse kızlar olmak üzere paylaşırlar.
    6 Mayıs 2017 Cumartesi
  • Sual: Bir kimse vefat ediyor. Geride bir hanımı, iki kızı kalıyor. Miras taksimi nasıldır?
    Cevab: Baba, anne, kardeş, kardeş oğlu, amca, amca oğlu vs. gibi başka akrabası yoksa, zevce 1/8 alır. Gerisini kızlar eşit paylaşır. Baba ve anne varsa, her biri 1/6 alır. Baba yok, ama erkek veya erkek-kız kardeşleri varsa, geri kalanı ikili birli paylaşırlar.
    23 Mayıs 2017 Salı
  • Sual: Bir kimse vefat etse, zevcesi; iki kızı, bir erkek, üç kızkardeş, bir amca ve bir amca oğlu olsa, miras taksimi nasıl olacaktır?
    Cevab: Zevce 1/8, anne 1/6, kızlar 2/3 alır. Geri kalanı kardeşler ikili birli paylaşır. 40/120 her bir kıza; 15/120 zevceye; 2/120 biradere; 1/120 her bir kızkardeşe düşer. Kardeşler, anne-baba bir ve anne bir ise hüküm değişir.
    23 Mayıs 2017 Salı
  • Sual: Babam dedemden önce vefat etti. Bir amcam ve bir halam var. Şimdiki kanuna göre, dedemin vârisi sayılıyorum. Miras almamda dinen mahzur var mıdır?
    Cevab: Amca ve hala hayatta olduğu için, yakın akraba uzak akrabayı hacb eder kaidesince, torun vâris olmaz. Sadece bir hala olsa idi, istisnaen vâris olurdu. Şu halde amcası ve halası hayatta bulunan torunun, dedesinden miras taleb etmesi caiz değildir. Bunu amca ve halasına söylemesi de lâzım değildir. Mirası taksim ederler, ‘sizin hisseniz bu’ derler, o zaman almak caiz olur.
    21 Haziran 2017 Çarşamba
  • Sual: Babam vefat ettikten sonra, iki evinden biri satılıp, ablam ve annem paylaştı; ben küçük olduğum için payımı annem aldı. Ancak bana vermedi. Sonradan annem ev yaptırırken bir katını bana vereceğini vaad ettiği için kendisine borç olarak para gönderdim. Ancak evin tamamını ablama verdi. Satılmayan evde annemden başka, ablamla ben eşit hissedarız. Annem vefat ettiği için, gönderdiğim parayı ve annemin aldığı miras hissesini geri almam imkânsızdır. Bu haklarımı alabilmek için, annemin evi ablama verme muamelesinin iptalini istemem caiz midir?
    Cevab: Satılan evin, 7/8’inin 2/3’ü ve diğer evin de 2/3’ü erkek çocuk olduğunuz için şer’en size aittir. Bunları, ayrıca annenize yolladığınız borcu tahsil için herhangi bir yolu denemek caizdir. Normalde bir kimse sağlığında malını dilediği kimseye verebilir. Hayatta iken veya öldükten sonra kimse bunu iptal edemez. Ancak evladı arasında ayrım yapmak günahtır. Ölüm hastası ise, malının 1/3’ünü verebilir. Borçlu ise, hep borçtan arta kalan kısımda tasarruf edebilir.
    2 Eylül 2017 Cumartesi
  • Sual: Ölen akrabam vasiyet etmedi; miras da bırakmadı. Onun yerine hacca gidebilir miyim?
    Cevab: Evet. Umulur ki borç düşer. Bir kimse izin vermeden, başkasının, bunun yerine hacca gönderilmesi caiz değildir. Yalnız vâris, ölen akrabası, vasiyet etmemiş, yani hac parası ayırmamış ise, kendine miras kalan para ile, onun yerine hacca gidebilir veya başkasını gönderebilir. Böylece ana-babasını hac borcundan kurtarmış olur. Kendine de, farz olmuş ise, kendi için, ayrıca gitmesi lazımdır. Onları borçtan kurtarması, kendine çok sevap kazandırır.
    23 Kasım 2017 Perşembe
  • Sual: Bir kimse ölse, 1 erkek ve 1 kız çocuğu kalsa; bir yerde 15 dönüm, başka yerde 12 dönüm tarlası olsa, ikisi aralarında anlaşıp, 15 dönümlük tarlayı erkek çocuk, 12 dönümlük yeri de kız çocuk alsa, böyle taksim caiz midir?
    Cevab: Anlaşarak diledikleri gibi paylaşabilirler. Anlaşamazlarsa hepsinde 2 hisse oğlan, 1 hisse de kız alır. Tarlalar satılır; bu hisselere göre kıymetini bölüşürler.
    23 Kasım 2017 Perşembe
  • Sual: Babam annemden önceki evliliği eşi vefat ettiği için bitmiş. Annem de babam gibi. Daha sonra bunlar evlenmişler. Babamın önceki eşinden ve şimdi annemden çocukları var. Şuan annem ve 10 çocuk var. Babamın mirasını helal olarak nasıl paylaşmalıyız?
    Cevab: Babanızın anne ve babası yoksa, 1/8 karısı; geri kalan çocuklara kalır. Erkek 2 kız 1 hisse alır.
    3 Ocak 2018 Çarşamba
  • Sual: Biz 2 erkek ve 1 kız olmak üzere 3 kardeşiz. Bir de annem var. Erkek kardeşlerimden biri, babamın vefat eden ilk zevcesindendir. Babamın vefatından önce 4 dükkânı vardı. Bunları herkese eşit şekilde paylaştırmak üzere vasiyet bıraktı. Dükkânların değerleri eşit değil. Ayrıca ilk eşinden olan ağabeyim, babamın hayattayken bana almış olduğu evi öne sürerek bu taksimatta değişiklik yapmak istiyor. Bu vasiyet uygun mudur?
    Cevab: Eğer bu dükkânları sağlığında çocuklarına taksim edip teslim etmişse veya kendi kullanmakla beraber tapuya verdiği çocuğunun ismine tescil yaptırmışsa, artık o dükkânlar kime verdiyse onundur. Bu vasiyet değil, hibedir. İptal edilemez. Ancak şu dükkân şunun olsun, bu dükkân bunun olsun diye paylaştırılırsa, yani vasiyet ederse, bu vasiyete uymak şart değildir. Vârislerin hepsi anlaşırsa, kabul ederlerse tatbik edilebilir. Anlaşamazlarsa, mirası şer’î kaidelere göre taksim ederler. 1/8 zevcesi alır; geri kalan malları, ikili birli oğulları ve kızları paylaşırlar. 4 dükkâna kıymet biçilir. Kura çekilerek dağıtılır. Fazla düşen diğerlerine aradaki farkı öder.
  • Sual: Babamın namaz, oruç ve zekât borcu vardı. Bunlar için ıskat yaptırdık. Başka bir şey yapmaya/ödemeye gerek var mıdır? 
    Cevab: Iskat usulüne göre yapılmışsa bir şey lâzım gelmez. Belli bilinen bir zekât borcu varsa ve miras müsaitse, zekât tam olarak yerine verilmelidir. Iskatta, bir meyyitin (ölünün) yapılmamış veya noksan ibadeti varsa, fakire para verildiği için, İmam-ı Muhammed’in içtihadına göre, Allahü teâlânın affetmesi umulur. Eğer ölü zengin ise, kılmadığı namaz ve tutmadığı oruçların her biri için en az bir fidye (1750 gram buğday veya kıymeti) ile vermediği zekât borcu hesaplanır. Mirasının üçte birinden çıkmıyorsa, devir yaparak ıskat edilir. Yani elde mevcut altın, bir fakire, bu niyetle verilir. O da diğerine, o da diğerine bu niyetle verir. Böylece lazım gelen mikdarda devretmiş olur. Burada fakir muaccel borçlu olmamalıdır ve eline geçenin mülkü olduğunu bilecektir. Devir muamelesi bitince, bu para o fakirlere taksim edilir. Böyle bir para yoksa, yani ölünün hiçbir şeyi yoksa, bu para borç veya emanet alınmışsa, fakir, ölünün velisine hediye eder; o da borcu öder. Ölünün mirasının üçte biri müsait ise devir yapmaya lüzum yoktur. Namaz ve oruç fidyesiyle zekât borcu, fakirlere ödenir. Ölü bunu vasiyet etmişse ve miras da müsait ise, vârisin bunu yapması şarttır. Değilse, vâris isterse yapar. Hac borcu varsa, vasiyet etmişse, mirastan bir bedel yollanır. Bu bedel, vâris de olabilir. Mirasta para yoksa, bir şey lüzum etmez. Vasiyet etmemişse veya miras müsait değilse, vâris kendi parasıyla gidebilir. Ölü, inşallah borçtan kurtulur.
    19 Ağustos 2018 Pazar
  • Sual: Miras ile bölünen yan yana üç odalı bir köy evi vardır. Onun yanında da arsa vardır. Ev bölünürken 2 oda birine, diğer 1 oda ve yanındaki arsa diğerine düştü.  Bu arsa ile beraber pay edilen oda, diğer 2 odalık eve sonradan ilave edilmiştir. Bu ek oda ile önceki evin duvarı kime aittir?
    Cevab: Odalar evvelce aynı kişiye ait ise, duvar iki vâris arasında müşterektir. Bu duvarı biri yıkamaz. Diğer vâristen izin alır veya tazminat öder.
    14 Eylül 2018 Cuma
  • Sual: Babam vefat etmeden yıllar evvel topraklarından 6 dönümlük arsayı, bana verip tapulattı. Sebebi beni okutmamasıydı. Şimdi babamın mirasını taksim ederken, kardeşlerim babamın bana verdiği yere itiraz ediyorlar ve benim ayrıca miras alamayacağımı söylüyorlar. Dinen bunun hükmü nedir?
    Cevab: Bir baba meşru bir sebeple çocuğuna dilediğini verebilir. Diğer varisler itiraz edemez. Bu kişi ayrıca miras da alabilir.
    14 Eylül 2018 Cuma
  • Sual: Bir kimse kocası veya babası ölmeden miras hakkından feragat edebilir mi?
    Cevab: Hayır. Etse de ölünce miras isteyebilir.
    26 Ekim 2018 Cuma
  • Sual: Bir baba oğluna bu ev şu an benimdir ama öldükten sonra senindir derse, diğer mirasçılar baba öldükten sona bunda hak iddia edebilir mi?
    Cevab: Hibe, yani bağışlama ancak teslim ile tamam olur. Bu da evi boşaltıp anahtarını vermek (hakikaten teslim) veya tapuda üzerine geçirmek (hükmen teslim) ile olur. Evi teslim etmemişse, öldükten sonra hibe batıl olur. Mirasçılar hak iddia edebilirler. Teslim etmişse, hibe sahihtir; vârisler hak iddia edemez.
    2 Kasım 2018 Cuma
  • Sual: Anne ve 3 erkek kardeş, feraize göre 3/24, 7/24, 7/24, 7/24 paylaşmaları gerekir. Ancak anne, benim payımı da aranızda pay edin dediği için rıza taksimi olarak 1/3, 1/3 ve 1/3 paylaşmalarında mahzur var mıdır?
    Cevab: Vârislerin tamamı rıza ile mirası dilediği gibi paylaşabilir. Mirası diledikleri gibi paylaşınca elbette ki gayrimenkulde de ortak olurlar. Her birinin hissesi üçte bir olur. Rıza ile diledikleri gibi kullanabilirler. Mesela biri veya ikisi veya hepsi bu binayı kullanabilir; münavebe ile kullanabilir; kiraya verip kirayı paylaşabilirler. Miras şirketi, mülk şirketidir. Mülk şirketi olduğuna göre masraflar ve gelir, prensip itibariyle her ortak için hissesi nispetindedir. Ama rıza ile fazla veya az verebilirler.
    16 Aralık 2018 Pazar
  • Sual: Doğuma giren bir kadın, ölürsem çocuğuma annem baksın, mehir param onun masrafları için harcansın diye vasiyet etse, sahih midir?
    Cevab: Böyle bir vasiyetin kıymeti yoktur. Çocuğa kimin bakacağı, nafakasını kimin vereceği bellidir. Mehr, kadının vârislerine aittir. Bir kimse ancak malının üçte birinden, vârisi olmayan kimselere vasiyet yapabilir.
    28 Ocak 2019 Pazartesi
  • Sual: Üç erkek kardeşiz. Babam bakkal dükkânını benim üstüme yaptı. Babam vefat ettiğinde nasıl bölüşülür?
    Cevab: Babanız size verdiyse, sizindir; kardeşleriniz hak iddia edemez. Ama size vermemiş; sadece bazı zaruretler sebebiyle resmen üzerinize gözüküyorsa, bu babanızındır; miras olarak taksim edilir. Varisler bu kadarsa, anneniz 1/8 alır; geri kalanı üç kardeş eşit bölüşür. 
    28 Ocak 2019 Pazartesi
  • Sual: Bir kimsenin malında gasp gibi başkasına ait mallar olsa, bu kimse ölse, vârislerinin ne yapması lâzımdır?
    Cevab: Malı, diğerlerinden ayırt edebiliyorlarsa ve sahibi de belli ise iade etmeleri lazımdır. Malı ayırt edebiliyor, ama sahibini bilmiyorlarsa, sadaka verirler. İkisini de bilmiyorlarsa, bu karışık malı kullanmaları caizdir, denildi.
    28 Ocak 2019 Pazartesi
  • Sual: Babam, dedemle ortak bir ev satın aldı. Paranın çoğunluğu dedeme aitti. Evin tadilatını babam yaptı. Vergilerini ödedi. Evin tapusu dedemin üzerindedir. Babaannem ve dedeme babam bakıyor. Dedem ölürse, bu evin vaziyeti ne olur?
    Cevab: Babanız bu parayı dedenize hediye ettiyse, hiçbir hak iddia edemez. Borç verdiyse bunu borç olarak geri isteyebilir. Evi ortak aldılarsa, zaten hissesi nispetinde babanıza aittir. Tapuda kimin adına olduğu mühim değildir. Babanızın ve annenizin dedenize bakması bir hak doğurmaz. Eve yaptığı masraf da teberru sayılır. Dedeniz ölürse, babanın hissesi kadar ayrıca hak sahibidir. Ama tapu sebebiyle şu şartlarda zor gözüküyor. Dedeniz ölünceye kadar bakma akdi yaparak evi babanıza verebilir.
    13 Şubat 2019 Çarşamba
  • Sual: Hazret-i Ebu Bekr, Hazret-i Fâtıma’ya miras hakkını neden vermemiştir?
    Cevab: Çünki Hazret-i Peygamber buyurdu ki “Peygamberler miras bırakmayız, mallarımız fakirlere sadaka olur.” Bu sebeple Halife, Fâtma’yı ve Resulullah’ın zevcelerini maaşa bağladı.
    25 Mayıs 2019 Cumartesi
  • Sual: Vefat etmiş birisi, hayattayken hayır niyetiyle tanıdıklarından burs-yardım toplayıp, talebelere ve ihtiyaç sahiplerine dağıtıyordu. Vefat edince topladığı paralardan bir miktar kaldı. Bu paraları ne yapmalı?
    Cevab: Bu paralar vârislerine mülk olmaz, fakirlere dağıtılmalıdır. Vârisleri fakirse kullanabilirler.
    25 Mayıs 2019 Cumartesi
  • Sual: %  50 hissesi babaanneme, 1/4 hisse amcama, 1/4 hisse babama ait ev, babaannem vefat ettikten 14 sene sonra satıldı. Hissedarlar babam, amcam ve iki halamdır. Herkese hissesine düşen para verilirken babam 4.000 lira para harcayarak giriş katı depoya çevirdiğini, bu sayede evin satılmasını hızlandırdığını söyleyerek hissedarlar itiraz etmesine rağmen 1.000’er lira kesti. Yaptığının hükmü nedir?
    Cevab: İzin almadan yapmışsa, harcadığı teberru olur. Tazmin ettiremez.
    15 Haziran 2019 Cumartesi
  • Sual: Geride 1 hanım 1 oğul 1 baba 1 anne 1 erkek kardeş 1 kız kardeşi kalan ölünün mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: 1/8 zevce, 1/6 baba, 1/6 anne alır. Bunlar eshab-ı ferâizdir. Gerisi asebe sıfatıyla oğulundur. 
    1 Temmuz 2019 Pazartesi
  • Sual: Bugün mirastan alacağımız pay, resmî hukuka göre bizim lehimize oluyor ise, mirasın dinî kaidelere göre değil de bu şekilde bölüştürülmesini istemek caiz midir?
    Cevab: Miras her zaman şer’î hükümlere göre paylaştırmalıdır. Tarafların hepsi razı olursa, diledikleri gibi de paylaşabilirler. Ancak varislerden biri bile razı olmazsa, ya da vârisler arasında küçük çocuk veya deli yahud gaip kimse varsa, mutlaka şer’î kaidelere göre taksim edilir. Miras taksim edilirken şeriatın kendine tanıdığı haktan daha fazlasını istemek caiz değildir. Hatta vaziyete göre küfre bile sebep olabilir. Eğer vârisler şer’î miras kaidelerine ehemmiyet veren ve söz anlayacak kimseler değilse, taksime hiç karışmamalıdır. Onlar mirası kanuna göre taksim ederse, hissesinden fazla almak caiz olur. Rıza ile verdikleri kabul edilir.
    1 Temmuz 2019 Pazartesi
  • Sual: Zengin bir kimse, vefat etmeden malını 3 oğluna verse, 5 kızına bir şey vermese, ölümünden sonra kızlarının mahkemeye müracaat edip kendilerine düşen payı istemeleri caiz olur mu?
    Cevab: Herkes malını sağlığında dilediği kimseye verebilir. Ancak çocukları arasında haksız yere ayrım yapmak mekruhtur; ama mülkiyete tesir etmez. Bu sebeple istemeleri caiz değildir.
    25 Temmuz 2019 Perşembe
  • Sual: Dedem ölmeden 1-2 sene evvel miras taksimi yapmış. En küçük amcam daha doğmadan paylaşım yapılmış. Dedem ölmüş ve diğer kardeşler en küçük kardeşe bir şey vermemişler. Küçük kardeş tekrar taksim isteyebilir mi?
    Cevab: Bir kimse kendi mirasını taksim edemez. Etse bile öldüğü zaman mirasçılar hisselerini alırlar. Hatta babalarından miras diye aldıkları bir şey olsa bile, yine miras almaları hakkıdır.
    25 Temmuz 2019 Perşembe
  • Sual: Babam öldükten sonra dükkânı iki abim ve ben (kızkardeşleri) paylaştık. Büyük abim çalıştırıp, bize kâr payı veriyordu. Şimdi bizi çıkarmak istiyor. Bunu yapması şer’an caiz midir?
    Cevab: Kimse istemediği bir ortaklığı devam ettirmeye zorlanamaz. Bu mülk ve müdarabe şirketinde, üç ortaktan herhangi biri dilediği zaman ortaklığı bozabilir. Ya dükkâna ve içindekilere bir fiyat biçilir rıza ile taksim edilir; yani biri diğerlerinin hisselerini satın alır. Diğerleri razı olmazsa, dükkân ve mallar icra yoluyla satılır, elde edilen meblağ paylaşılır.
    30 Temmuz 2019 Salı
  • Sual: Zeyd, 1920’de bekâr vefat etse, geride anne-baba bir kardeşi Amr ve Bekr ile baba bir kızkardeşi Hind kalıyor. Miras nasıl taksim edilecek?
    Cevab: Mülkü iki erkek kardeş eşit taksim eder. Yani mülkün tamamını Amr ile Bekr alır. Hind’e bir şey kalmaz. Çünkü yakın akraba, uzak akrabayı hacb eder. Anne-baba bir erkek kardeş, baba bir kızkardeşten kuvvetlidir. Mîrî arazi ise 1913 tarihli kanun çerçevesinde, mîrî arazinin yarısı babanın füruuna, yani 2 erkek ve 1 kız kardeş arasında eşit bölünür; geri kalan yarısı ise annenin füruuna yani Amr ile Bekr’e eşit intikal eder.
    30 Temmuz 2019 Salı
  • Sual: Bir kimsenin iki oğlu olsa, biri kendisinden evvel vefat etse, her birinin ikişer oğlu olsa, vefat eden evladın iki oğlu redd-i miras yapsa, dede ölünce tekrar miras isteyebilirler mi?
    Cevab: Babaları dededen evvel ölen iki erkek torun dinen vâris değildir. Çünki amcaları vardır. Yakın akraba uzak akrabayı mahrum eder. Dolayısıyla reddi miras etmeleri bir şey ifade etmez; miras da isteyemezler. Dede bunlara üçte biri aşmamak kaydıyla vasiyette bulunabilir.
    24 Ağustos 2019 Cumartesi
  • Sual: Bir kimse elfaz-ı küfür söylüyor ama açıktan inkâr etmiyorsa, Müslüman muristen miras alabilir mi?
    Cevab: Kitaplarda yazan elfaz-ı küfr ile mürtedliğe hüküm verilmez. Bunlar tevile müsaittir. Açıkça inkâr eden kimse mürted sayılır.
    14 Eylül 2019 Cumartesi
  • Sual: Trafik kazasında birinin çarpması neticesi bir kimse ölse, geride 1 erkek, 2 kız ve hanımı kalsa, sigorta ve tazminatı nasıl paylaşırlar?
    Cevab: Mirasını 1/8 anne,  geri kalanı 2 hisse oğlan, birer hisse kızlar alır. Anne ve baba varsa, her biri 1/6 miras alır. Sigorta ve tazminat, kanunen kime veriliyorsa, onun hakkıdır. Tekaüt maaşı da böyledir. Şer’î diyet olsaydı, şer’î miras gibi taksim edilirdi.
    14 Eylül 2019 Cumartesi
  • Sual: İki erkek ve bir kız kardeş miras taksim ederken, kız kardeş “ailem benim için masraf etmedi, ben de erkek kardeşlerim gibi hisse isterim diyebilir mi?
    Cevab: Bu söz, imanı tehlikeye sokabilir. Bu tehlike varsa, erkek vârisler hisselerinin birazından vazgeçerek kız kardeşlerinin imanını tehlikeye atmasını önlemelidir. Mirası bütün vârislerin rızası ile farklı hisselere göre taksim etmek caizdir. Ailesinin masraf edip etmemesi miras hissesine tesir etmez. Bir çocuk hep ailesiyle kalsa, diğeri dışarıda kendi gayretiyle bir hayat kurmuş olsa, biri anne ve babasına baksa, diğeri bakmasa, aynı hisseyi hak ederler. Anne ve baba, sağlığında böyle mağdur çocuğuna mal verebilir. Bu, miras hissesine sayılmaz.
    14 Eylül 2019 Cumartesi
  • Sual: Bir kimse elfaz-ı küfür söyleyip açıktan inkâr etmese, babası öldüğü zaman miras alabilir mi?
    Cevab: Elfaz-ı küfr ile mürtedliğe hüküm verilemez. Dinin kati hükümlerini bilerek ve isteyerek inkâr ediyorsa vâris olamaz.
    8 Ekim 2019 Salı
  • Sual: Bir erkek ölse, 1 erkek, 2 kız ve bir de zevcesi olsa, annesinin, babasının ve kardeşlerinin hakkı olur mu?
    Cevab: 1/8 zevce,  geri kalanı 2 hisse oğlan, birer hisse kızlar. Anne ve baba varsa, her biri 1/6 miras alır. Kardeşlere miras düşmez; çünki oğlu vardır.
    8 Ekim 2019 Salı
  • Sual: Miras sadece evin oğluna verilip kız çocuklara hiçbir şey verilmese, kız evlatlar fitne çıkmasın, ana ata üzülmesin diye bu durumda memnuniyetsiz olarak da haklarını helal etse, âhirette ana babadan hesap sorulur mu?
    Cevab: Miras taksim edildiği zaman anne baba zaten ölmüş demektir. Ölmüş kimsenin mirası taksim edilir. Dindar insanlar bu taksimi şer’î esaslara göre yapar. Bir kimse sağlığında mirasını taksim edemez. Ancak mallarını çocuklar arasında dağıtabilir. İstediğine istediği malı verebilir. İsterse birine hiç vermez; ama bu yaptığı meşru bir sebebe dayanmıyorsa mekruhtur. Ama vermediği kimse bir şey isteyemez.
    4 Aralık 2019 Çarşamba
  • Sual: Bir oğlu, zevcesi ile anne ve babası geride kalan murisin mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: 1/6’şar anne ve babaya,  1/8 zevcesine, gerisi oğluna aittir. Anne ve babası isterse hisselerini torun ve geline verebilir. 
    4 Aralık 2019 Çarşamba
  • Sual: Bir kadının vefat eden kocasından aldığı tekaüt maaşından yetişkin çocukların da hakkı var mıdır?
    Cevab: Bu meseleye iki şekilde yaklaşmak mümkündür. Her çeşit sigorta dârülislâmda şer’en caiz olmadığı için, bir memurun veya işçinin rızası hilafına emekli sandığına kesilen paralar, lukata hükmündedir. Binaenaleyh sahibine geri verilmesi icap eder. Nitekim Seyyid Abdülhakîm Efendi böyle buyurmuştur. Böylece emekli ikramiyesi veya emekli maaşından verdiği kadarını almak helaldir. Geri kalanı ise devletin ihsanıdır. Emekli ölünce, bu ikramiye ve maaştan ödediği kadarı ölenin mülküdür; dolayısıyla şer’î varislerin malı olur. Bunun haricindekiler devlet kime ödüyorsa, onun hakkıdır. Bu bir devlet yardımı değildir; zira sigortalı olana verilmektedir.

    Bir başka mütalaaya göre, memur/işçi/esnaf bu işe girdiğinde, maaşının/ücretinin/gelirinin bir kısmının kendi rızası dâhilinde kesilmesini; muayyen bir zaman sonra kendisine ödenmesini, kendisi öldükten sonra da kanunun tayin ettiği kişilere ödenmesini kabul etmektedir. Şu halde bu maaş ve ikramiye şer’î miras olmaz. Kanun kime verdiyse onun hakkıdır. Fakat burada da şöyle bir müşkile vardır. Sigorta akdi fasid bir akiddir. Ancak fasid akid darülharbde icra edilince, sahih hüküm doğurur. Kesintiler sosyal güvenlik müessesesine aittir; ikramiye ve maaş ödemeleri ise emekli ile öldükten sonra sigorta poliçesinde yazanlara aittir.

    Bugünki emeklilik sistemi İslâm hukukuna uygun değildir. Devlet ve millet için de ağır bir yüktür. Herkes çalışabildiği kadar çalışır. Çalışamayacak hale gelince, servetini yer. Serveti yoksa, nafakası üzerine farz olanlar (çocukları vs) bakar. Bu da yoksa beytülmalin dördüncü kaleminden buna örfe uygun bir maaş verilir. Osmanlılarda bu iş için kurulmuş para vakıfları vardır. Orta sandığı denir. Esnaf, yeniçeri, haremağası gibi meslek grupları, bu içlerinden bir kişinin, mensuplarının çalışamayacak olanlarına maaş, hastalarına bakım, kredi muhtaç olanlara kredi gibi şartlarla kurulan para vakfına teberruda bulunur. Bu orta sandığı, mevcut paranın bir kısmını tenmiye eder, muamele yoluyla nemalandırır. Nemasından, muhtaçlara emekli maaşı öder.

    11 Aralık 2019 Çarşamba
  • Sual: Günümüzde miras hukukunda kişi medeni hukuku esas alabilir mi?
    Cevab: Varislerin hepsi anlaşırsa caiz olur. Biri bile itiraz ederse olmaz.
    4 Ocak 2020 Cumartesi
  • Sual: Bir adam kimsesiz bir kızı evlat edinse ve nüfusta da üzerine geçirse, geride zevcesini ve kardeşlerini bırakarak vefat etse, kardeşleri miras talep edebilirler mi?
    Cevab: Bir başkasının çocuğunu alıp büyütmek, bakmak dinen caizdir, hatta güzeldir. Ama kendi çocuğu ilan etmek şer’en memnudur. Eğer bu çocuk meşru çocuğu olsaydı, mirasın sekizde biri zevcesinin, ikide biri kızın, geri kalanı ise erkek ve kız kardeşlerine ait olurdu. Çocuk erkek olsaydı, kardeşlere hiç miras gitmezdi. Şu halde, her ne kadar çocuğun evlatlık alınış şekli şer’î değil ise de, adamın bu kıza miras bırakmak istediği anlaşılıyor. Şu halde kelâmın i’mâli ihmâlinden evlâdır kaidesince, bu evlatlık muamelesi, vasiyete hamledilerek, kıza mirasın üçte biri verilir. Çocuk olmadığı için dörtte biri zevceye verilir. Geri kalanı kardeşler ikili birli paylaşırlar.
    12 Ocak 2020 Pazar
  • Sual: Bir kimse, geride zevcesini, dört erkek ve üç kız çocuğunu ve bir ağabeyini bırakıp vefat etse mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: Zevcesi 1/8 alır. Gerisi çocuklar arasında ikili birli paylaşılır.
    7 Şubat 2020 Cuma
  • Sual: Dedem vefat etti. Babannem ve bir halam hayattadır. Babam dedemden evvel vefat ettiği için biz vâris miyiz?
    Cevab: Amcanız olmadığı için halanız sizi hacb edemez, yani mirastan mahrum edemez. 1/8 babaannenin, ½ halanın ve ½ de size ve kardeşlerinize aittir. Anneniz dedenizden miras alamaz.
    7 Şubat 2020 Cuma
  • Sual: Köle miras alıp miras bırakabilir mi?
    Cevab: Hayır. Miras bırakamaz, zira mal varlığı yoktur. Ona kalan miras, efendiye ait olacağından, köle vâris olamaz.
    16 Nisan 2020 Perşembe
  • Sual: Kur’an-ı kerimde geçen hisselere göre miras taksim edildiğinde, bazen denk gelmiyor. Yani tam netice çıkmıyor. Bunu nasıl anlamalıdır?
    Cevab: Bir kimse öldüğü zaman mirası, evvela Kur’an-ı kerimde isimleri zikredilen kişilere belli hisseleri verilir. Bunlar yakınlık sırasına göre beraber miras alabildiği gibi, yakın varis uzak varisi mahrum edebilir. Eshab-ı ferâiz denilen bu kişiler miras aldıktan sonra, geri kalanı asabe denilen ve murise erkek cihetiyle en yakın akrabaya dağıtılır. Erkek ve kız çocukları, babası, dedesi, oğlun oğlu, erkek ve kız kardeşleri, amca ve halaları gibi. Murisin asabesi yoksa, mirasın tamamı eshab-ı feraize dağıtılır. Bu taksim esnasında tereke artabilir veya eksik gelebilir. Eksik gelirse avliye yapılıp hisselerden muayyen mikdar eksiltilir; fazla gelirse reddiye yapılıp hisselere tekrar hissesi nisbetinde dağıtılır. Böylece tereke tamamen paylaştırılmış olur. Red, geri çevirmek; avl, arttırmak demektir. Mesela bir erkek ölüp geride zevcesini, üç kızını, annesini ve babasını bıraksa, âyet-i kerimeye göre, sırayla 1/8, 2/3, 1/6 ve 1/6 hisse verilir. Bunlar toplandığında 1 tamdan artar. Avliye yapılarak hisselere indirilir. Zevce ve baba olmasa, 1 tamdan az gelir. Üç kıza ve anneye hissesi kadar tekrar verilir, tereke tamamlanır. Kur'an-ı kerim bir matematik kitabı değildir. Bu, mantık hatası veya Kur’an’daki hata olarak da izah edilemez. Reddiye ve avliye sünnet ve sahabenin icmaı ile sabittir. Sünnet, Kur’an-ı Kerim’in tamamlayıcısıdır. Şer’î miras hukukunun pek çok hükmü, sünnet ile sabittir.
    16 Nisan 2020 Perşembe
  • Sual: Padişahın hususi serveti ölünce kime geçer?
    Cevab: Padişahın hususi serveti ölünce şer’î vârislerine intikal eder.
    3 Mayıs 2020 Pazar
  • Sual: Bir erkek vefat etse, iki oğlu iki kızı kalsa, iki oğlu bütün malı aralarında paylaşıp kızlara vermeseler, oğullardan biri ölüp bir oğlu kalsa, bu, halalarının hakkını vermek istese ne lazım gelir?
    Cevab: Babaanne yoksa, mirasın 2/6’şar hissesi oğulların, 1/6’şar hissesi kızlarındır. Torun, kendisine dedesinden babası yoluyla intikal eden mirasın 3/6 hissesinin üçte birini, yani bütün mirasın 1/6’sını iki halasına eşit öder. Öteki oğul hissesine düşen fazlalıktan kendisi dinen mesuldür.
    5 Haziran 2020 Cuma
  • Sual: Bir erkek, ölünce nisap miktarının üstünde bir parayı ölünce sadece zevcesinin almasını; diğer vârislere geçmemesini istese ne yapması lazımdır?
    Cevab: Bu parayı emanet veya borç olarak verse, ölünce vârislerin hakkıdır. Hediye ederse, teslim etmesi lazımdır; dille hediye ettim demesi yetmez. Para şimdi benim, ölünce senin diye şartlı olarak hediye etmesi de caiz olmaz. Çünki rukbâ denilen hibe, Tarafeyne göre bâtıldır. Yani mesela sen ölürsen benim olsun; ben ölürsem senin olsun diyerek evini birisine vermek bâtıldır. Her biri, ötekinin ölümünü terakkub ettiği (beklediği) için, rukbâ denilmiştir. Mülk edinmeği hatara, zarara talik etmek, bağlamak sahih değildir. İmam Ebu Yusuf’a göre rukbâ sahih; şart fâsiddir; hibe eden hibe ettiğini geri isteyebilir. Sahih kavil, Tarafeyn kavlidir. Ya bu para mukabili ölünceye kadar bakma akdi yapar; parayı teslim eder; kadın bakmazsa veya boşanırsa, parayı geri alabilir; aksi takdirde para kadının olur; diğer vârisler hak iddia edemez. Ya da kadına o para mukabilinde bir borç senedi verir. Adam ölürse, kadın bu borç senedini vererek o parayı alabilir.
    21 Haziran 2020 Pazar
  • Sual: Bir erkeğin dini nikâhlı zevcesi miras alabilir mi?
    Cevab: Kanunen hayır; dinen evet. Koca, ölmeden evvel dinî nikâhlı zevcesi için bir miktar vermeli veya vasiyet etmelidir. Her ne kadar şer’en vârise vasiyet diğer vârislerin iznine tâbi ise de, kanun buna müsaade ettiği için, dini nikâhlı zevcenin miras hissesi temin edilmiş olur.
    23 Haziran 2020 Salı
  • Sual: Dedem Alzheimer hastasıdır. Sağ iken 2 kız ve 4 erkek çocuğu malları aralarında paylaşmış. Annem dedemden evvel vefat etti. Bizim dedemizin mirasından hissemiz var mıdır?
    Cevab: Muris ölmeden miras paylaşılmaz. Paylaşmanın da hükmü yoktur. Anneniz dedenizden evvel öldüğü için size miras düşmez. Yakın akraba uzak akrabayı mirastan mahrum eder. Dedeniz istese size vasiyet ederdi.
    21 Ağustos 2020 Cuma
  • Sual: Hünsanın (hermafroditin) feraizde hâli nedir?
    Cevab: Hünsa belli kriterlere göre kadın veya erkek sayılır. Buna göre hisse alır. Belli değilse, hünsa-ı müşkil denir. İhtilaflı olmakla beraber, erkek hissesi ayrılır, kız hissesi verilir. Ölmeden evvel erkek çıkarsa, kalanı da alır. Bazılarına göre erkek hissesinin 3/4 ünü alır.
    21 Ağustos 2020 Cuma
  • Sual: Bir adam, geride annesi, zevcesi, bir kızı, bir oğlu, 2 erkek kardeşi ve 2 kız kardeşini geride bırakarak ölse; annesi alzheimer hastası olsa ve torunu bakıyor olsa, miras nasıl taksim olunur?
    Cevab: 1/6 annesine, 1/8 zevcesine, gerisi oğlu ile kızına ikili birli kalır. Anne ölünce, mirası, hayattaki oğulları ve kızlarına geçer; ölmüş oğlunun çocuklarına geçmez. Bu kadına torunları değil, oğulları ve kızları bakmakla mükelleftir. Amca ve halalar, bakmak mukabilinde, bunun hissesini torunlara devredebilirler. Çünki bu hisse, zaten ileride kendilerine intikal edecektir ve şimdi kanun zaten anneye hisse vermiyor.
    1 Eylül 2020 Salı
  • Sual: Bir kimsenin ölüm parası diye hanımına tarif edip bıraktığı bir para olsa; bu kişi öldükten sonra, bu parayı varislerden birinin düğünü için kullanmak caiz midir?
    Cevab: Ölüm parası diye bir şey yoktur. Bir kimse ölünce, malından cenaze masrafı karşılanır. Sonra borçları ödenir. Sonra varsa vasiyetleri mallarının üçte birinden yerine getirilir. Geri kalan ne varsa mirastır, varisler taksim ederler. Bu para da mirastır, varislerin hepsinin hakkıdır.
    29 Eylül 2020 Salı
  • Sual: Vârisler arasında dinen zayıf ve hafif zeka geriliği bulunan biri varsa, buna miras vermemek caiz olur mu?
    Cevab: Dini zayıflık ve zeka geriliği miras manisi değildir. Hakkı neyse alır.
    12 Ekim 2020 Pazartesi
  • Sual: Babam vefat etti. Geride annem, 5 kız ve 3 erkek evladı kaldı. Tapulu 18 ve tapusuz 10 dönüm arazi ve bir ev kaldı. Miras taksimini nasıl yapmalıyız?
    Cevab: Ölenin hayatta anne veya babası yoksa, şer’en 1/8 zevcesinin, geri kalanı 2 hisse oğullar, 1 hisse kızlar olmak üzere çocuklarına aittir. Arazinin tapulu tapusuz olması farketmez. Miras, hepsinin rızası ile de paylaşılabilir. Bu takdirde hisselerin şer’i hisselerle aynı olması lazım gelmez. Biri hissesinden fazla, diğeri az alabilir. Böyle taksim yapılmamışsa, bütün mallara, eve ve tarlalara birer fiyat biçilir. Toplam servet ve herkese düşecek meblağ bulunur. Buna göre mallar taksim edilir. Ev tarla hisseli de olabilir. Hissesine fazla mal düşen diğerlerine fazlalığı öder. Mesela hissesi 20 bin lira ise, 30 bin liralık bir tarla kurada ona düşmüşse, 10 bin lira diğerlerine öder. 15 bin liralık tarla çıkmışsa, 5 bin lira varislerden alır.
    22 Ekim 2020 Perşembe
  • Sual: Benim ilk zevcemden bir oğlum bir kızım; ikinci zevcemden bir oğlum var. Annem ve babam yok. Vefatımı müteakip borcum olmazsa mal varlığım bu dört varisim arasında nasıl paylaşılmalıdır?
    Cevab: Zevceniz 1/8 alır. Geri kalanı beşe bölünür. 2’şer hisse oğullarınız, 1 hisse kızınız alır.
    15 Aralık 2020 Salı
  • Sual: Bir kimsenin evlendiği kadının evvelki evliliğinden olma çocukları, bu kişiye varis midir?
    Cevab: Hayır. Varis olacak bir akrabalık mevzubahis değildir. Üvey anne ve baba, üvey çocuk, gelin, damat; bunlar varis değildir.
    25 Aralık 2020 Cuma
  • Sual: Bir erkek karısına mehrini ödemeden vefat ederse, kadının bu hakkı ne olur?
    Cevab: Kadın, mirastan evvela bu hakkını alır. Ayrıca miras hissesini alır.
    21 Ocak 2021 Perşembe
  • Sual: Hayatta annesi, ana-baba bir erkek kardeşi ve baba bir bir erkek ve bir kız kardeşi bulunan bir kadının mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: Annesi 1/6 alır; geri kalanı ana-baba bir erkek kardeşe gider. İki cihetten yakın olan, tek cihetten yakın olan akrabayı hacbeder, yani mirastan mahrum eder. Eğer ana-baba bir kardeş, kendisinden evvel ölmüş olsaydı; çocukları olsa bile, bu kadının mirasının anneden artan kısmı baba bir kardeşlerine verilir; Bunlar ikili birli taksim ederlerdi.
    7 Şubat 2021 Pazar
  • Sual: Babaları dedelerinden evvel vefat etmiş 3 erkek ve 3 kız kardeşin anneleri sağ olsa, bir amca ve bir halaları bulunsa mirası nasıl taksim ederler?
    Cevab: Bu çocuklara miras düşmez. Babaanne yoksa, dedenin bütün mirası 3 hisseye bölünür. 2 hisse amcaya, 1 hisse halaya verilir. Babaanne hayatta ise 1/8 alır; gerisi 3 hisseye bölünür. 2 hisse amcaya, bir hisse halaya verilir.
    16 Şubat 2021 Salı
  • Sual: Dedemden kalan tarlalar tapusuz 2B arazisi imiş. Tapu alınırken erkek kardeşler tapu harcı verirken kız kardeşler para vermeye yanaşmadı. Bu durumda kız kardeşler hala mirasçı olur mu?
    Cevab: Olur, tapu masrafı hisselerinden düşülür.
    28 Şubat 2021 Pazar
  • Sual: Vefat eden bir kimsenin zevcesi, 2 oğlu, 1 kızı, 2 oğlunun oğlu, 3 oğlunun kızı, 3 erkek kardeşi, 2 kız kardeşi hayattadır. Kendisinden evvel vefat etmiş 1 kız kardeşi ve 1 kızı vardır. Bu kızının 4 erkek, 1 kız çocuğu vardır. Miras taksimi nasıl olur?
    Cevab: 1/8 zevce; gerisini 2 oğlu ve 1 kızı ikili birli alır.
    28 Şubat 2021 Pazar
  • Sual: Bir kimse vefat etmeden evvel bir miktar parasının ölümünden sonra küçük oğluna verilmesini söylese, bu para o çocuğa helal olur mu?
    Cevab: Varise yapılan vasiyet, ancak diğer varisler razı olursa caiz olur. Değillerse caiz olmaz.
    29 Mart 2021 Pazartesi
  • Sual: Bir erkeğin ilk hanımından 2 erkek 1 kız evlat, hanım vefat edince 2. defa evlenip 2 erkek evladı daha olsa, bu adam vefat etse, sonra 1. hanımdan olan erkek evlat; sonra hanımı; sonra da bu ikinci hanımdan olan erkek evlat vefat etse, vefat eden erkek evlat evlenmemiş ve annesi ile birlikte yaşıyor olsa, oturdukları ev babanın üzerine olsa, miras nasıl taksim edilir? İkinci hanımdan olup sağ kalan erkek evlat, anne ve kardeşinin oturdukları evin tadilat masraflarını ve mobilyaların masraflarını kendisi ödediği için bunları kullanabilir mi? Evin tadilat masraflarını isteyebilir mi?
    Cevab: 1/8 zevcenin hissesidir. Geri kalan 4 oğlan ve 1 kız, oğlanlar 2, kız 1 hisse olmak üzere paylaşır. Ölen büyük oğlanın hissesi zevcesine, kızına ve öz erkek ve kız kardeşine geçer. 1/8 zevcesi, 1/2 kızı alır, geri kalanı, 2 hisse erkek kardeş ve 1 hisse olarak kız kardeşi alır. Küçük oğlanın mirası annesine ve öz erkek kardeşine gider. 1/3 anne, 2/3 erkek kardeş alır. Tadilat ve mobilya hediyedir. Anne ve kardeşin mülküdür. Geri isteyemez. Ancak hediye etmemişse, ariyet vermişse, geri isteyebilir. Tadilatı da borç olarak yapmışsa, bedelini isteyebilir. Anne ve kardeş babaya ait evde bedava oturdukları için, diğer çocuklara ecr-i misl ödemek mecburiyetindedir.
    22 Nisan 2021 Perşembe
  • Sual: Bir baba sağlığında malının bir kısmını çocuklarına dağıtsa sonra vefatından sonra bu verilen mal verasete dâhil edilir mi?
    Cevab: Bir kimse murisin sağlığında mirastan feragat etse, bu hüküm ifade etmez. Miras hissesine mukabil babasından mal almış olsa bile, babası ölünce bu mal mirasa dâhil olmaz ve o kişi ayrıca miras hissesini alabilir.
    28 Mayıs 2021 Cuma
  • Sual: Bir erkek ve bir kız kardeşi olan ve kardeşleri kendinden önce vefat etmiş kadının bir kızı var. Kız kardeşinin iki oğlu, erkek kardeşinin bir kızı var. Miras nasıl taksim edilir?
    Cevab: Kardeş çocukları zevülerhamdır. Miras alamaz. Hepsini eshab-ı ferâiz olan kızı alır.
    5 Temmuz 2021 Pazartesi
  • Sual: Bir kadın ölse, kocası, iki kızı ile bir erkek ve bir kız kardeşi kalsa, kardeşleri miras istemese taksim nasıl olur?
    Cevab: Çıkan mirasçı hiçbir şey almadan çıkarsa önce onun çıkışı dikkate alınmadan sanki varmış gibi taksim yapılır. Sonra onun hissesi yok farz edilerek kalanların hisselerinin toplamı mahrec-i mesele yapılarak hisseler olduğu gibi bırakılır. Mesela bir kadın ölse, kocası, iki kızı, bir erkek ve bir kız kardeşi kalsa, ama kardeşler miras istemese, mesele şöyle çözülür: Zevc 1/4, kızlar 2/3 paylarla, kardeşler de asabe olarak mesele kurulur. Mahrec 12 olur. Bu mahreçten zevcin payı 4, kızların payı 8, kardeşlerin payı da 1'dir. Kardeşler miras istemediğine göre zevcin payı olan 3 ile kızların payı olan 8 toplanır. Mahrec-i mesele olarak 11 yazılır. Netice: Koca 3/11; kızlar 8/11 alır.
    5 Temmuz 2021 Pazartesi
  • Sual: Bir kadının babası öldüğünde erkek kardeşleri miras vermese, sonra annesi öldüğünde medeni kanuna göre daha fazla miras hissesini buna mahsuben alması caiz olur mu?
    Cevab: O zaman hakkını alamadıysa, şimdi ona niyetle fazla alabilir. Almayıp hediye ettiyse alamaz. Karışmayıp, kardeşleri mirası medeni kanuna göre taksim edip, senin hissen bu diyerek verirlerse, rızayla vermiş sayılırlar, almak caiz olur.
    5 Ağustos 2021 Perşembe
  • Sual: Bir kimse mallarını dilediği gibi paylaştırabilir mi?
    Cevab: Sağlığında mallarını teslim etmek şartıyla varisleri arasında taksim edebilir ise de, birine fazla verirse mekruh olur.
    14 Eylül 2021 Salı
  • Sual: Bir kimse ölen babasının alacağını kanunen tahsil edebilir mi?
    Cevab: Evet. Varis sıfatıyla murisin alacakları kendisinin mülkü olmuştur.
    14 Eylül 2021 Salı
  • Sual: Bir kanser hastasının, zevcesi, bir oğlu, iki kızı ve Alzheimer hastası bir annesi olsa, vefatından evvel mallarını çocukları ve zevcesi arasında paylaştırması caiz midir?
    Cevab: Sıhhatli ve tam ehliyetli bir kimse mallarını sağlığında dilediğine verebilir ise de, teslim etmesi şarttır. Ancak ölüm hastasının bu tür karşılıksız kazandırmaları, vasiyet hükmündedir. Yani malının üçte birini geçemez ve varise yapılamaz. Diğer varisler izin verirse caiz olur. Ancak annenin izin vermesi mevzubahis olamayacağı için, bu hibeler batıl olur. Tereke, miras ahkâmına göre taksim edilir. Veya annenin vefatına kadar varisler bekler; annenin varisleri bir şey istemezse, mirasın tamamı meyyitin zevcesi ve çocukları arasında taksim edilebilir. O zamana kadar annenin maişeti, bu miras hissesinden karşılanır.
    14 Eylül 2021 Salı
  • Sual: Meyyitin borçları mallarından çok olsa, kalan borcu varislerin ödemesi icap eder mi?
    Cevab: İslamiyette külli halefiyet yoktur. Meyyitin mallarından evvela borçları ödenir. Kalırsa, varislere geçer. Vârisler borçlardan mesul değildir. Malı kalmazsa, yani malları borçlara yetmezse, geri kalanı varisler ödemek mecburiyetinde değildir. Borç düşer. Bugünki hukukta külli halefiyet olduğu için reddi miras lazımdır.
    10 Ekim 2021 Pazar
  • Sual: Evlat edinmek caiz midir?
    Cevab: Cahiliye devrinde Araplar arasında evlat edinmek âdetti. Cenab-ı Peygamber de Zeyd’i evlat edinmişti. Hatta buna Zeyd bin Muhammed denirdi. Eski Türklerde de bu âdet yaygındı. Kur’an-ı kerim evlat edinmeyi, yani bir başkasının çocuğunu kendi çocuğu olarak ilan etmeyi men eder (Ahzab, 4-5) ve Cenab-ı Peygamber’in de Zeyd de dahil kimsenin babası olmadığını beyan eder (Ahzab: 40).
    Ancak fakir veya kimsesiz bir çocuğu alıp yetiştirmek, büyütmek, iş sahibi yapmak, evlendirmek çok sevaptır. Ancak (şimdilerle yapıldığı gibi) nüfus siciline kendi çocuğu olarak yazdırmak ve başkalarına kendi çocuğu olduğunu söylemek caiz değildir. Cenab-ı Peygamber nesebini başkasına bağlamayı yasaklamıştır.
    Çocuk nesepsiz (gayrı meşru) ise ve lakît (buluntu) ise, bu çocuğu kendi çocuğun nesebini tanıyıp kendi çocuğu ilan etmek caizdir.
    Evlat edinilen çocuk, evlat edinen kişinin ve eşinin mahremi değildir. Yani evlenmeleri caizdir. Bu sebeple çocuk buluğa erdiği zaman, kaç-göçe dikkat etmek icap eder. Bu sebeple umumiyetle evlat edinilen çocuğu, evlat edinen kişiye/kişilere süt akrabalığı kurarak mahrem yapmak âdet olmuştur. Evlat edinilen çocuk, evlat edinenin varisi (mirasçısı) değildir. Ancak evlat edinen kişi, bu çocuğa vasiyet yapabilir.
    22 Kasım 2021 Pazartesi
  • Sual: 1996’da annem; 2013’te dedem; 2020’de de zihni engelli dayım çocuksuz vefat etti. Geride anneannem ve teyzem kaldı. Dedemin mirası şer’en nasıl taksim edilir?
    Cevab: Dede’nin mirası 1/8 hanımına, geri kalanı ikili birli kızı ve oğluna gider. Yani %12,5 zevceye, %29,17 kıza, % 58,55 oğula gider. Dayının mirası, eğer amca ve hala yoksa, %40 anne ve %60 kızkardeşine gider. Amca ve hala varsa, miras nispeti değişir. Kendisinden evvel ölen kızının (yani annenizin) çocuklarının dede ve dayının mirasında hissesi şer’en yoktur. Dede vasiyet yapabilirdi. Ama bunlar kanunen varistir. Anneanne ve teyze gönüllü verirse alınabilir. Mirası varisler aralarında rıza ile paylaşabilir.
    24 Kasım 2021 Çarşamba
  • Sual: Tüp bebek tedavisinde dışarda dölleme muamelesi tamamlansa, kadının rahmine yerleştirilmeden evvel koca vefat etse, kadın buna devam edebilir mi?
    Cevab: Ölümle nikâh biter ve böyle bir muamele caiz olmaz. Kadının 4 ay 10 gün iddet beklemesi nikâhın iki taraf için de devamını göstermez. Bu takdirde bir kimsenin mülkünde onun izni ve iradesi olmadan tasarruf mevzubahis olur ki hukuken memnudur.
    29 Kasım 2021 Pazartesi
  • Sual: Alzheimer birinin malları varislerine taksim edilir mi?
    Cevab: Bu kişinin bir vasisi olur. Mallarını idare eder; gelirlerini toplar. Bu malları başkasına hibe edemez, ödünç veremez. Bunu hasta da yapamaz. Ölmeden mirası taksim edilemez.
    3 Aralık 2021 Cuma
  • Sual: Bir adam ölse, bir zevcesi ve iki kızı kalsa, kendisinden evvel vefat etmiş biri erkek dört kardeşi olsa, mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: Zevce 1/8 hisse alır. %12,5 ediyor. Kızlar 2/3 alır. Her biri %33,33 ediyor. Geri kalanı erkek kardeşin hayattaki oğlu ve kızları geri kalanı ikili birli paylaşır. Hepsi %20,83 ediyor. Erkek kardeşin ölmüş çocukları vâris olmaz; çünki yakın akraba uzak akrabayı hacbeder; mahrum eder. Kız kardeşlerin çocukları ise zevülerham (yani murise kadın yoluyla bağlanan akraba) sınıfındandır. Eshab-ı feraiz ve asabe varken, zevülerham vâris olamaz.
    29 Aralık 2021 Çarşamba
  • Sual: Bir gayrimüslimin vasiyetini almak caiz midir?
    Cevab: Miras başka, vasiyet başkadır. Vasiyet alınır; miras alınmaz.
    5 Ocak 2022 Çarşamba
  • Sual: Bir kimsenin babası ölse, tanımadığı biri gelip, babasının kendisine borcu olduğunu söylese ne lazım gelir?
    Cevab: Bir kimse ölünce, terekesinden evvela borçları karşılanır. Sonra kalan varislere geçer. Tereke yetmezse, borç düşer. Varisler, ölenin borcunu ödemek zorunda değildir. Borç için senet ve şahit lazımdır.
    5 Ocak 2022 Çarşamba
  • Sual: Rahmetli annem kardeşlerinden miras haklarını istemedi. Biz bu hakları dayılarımızdan alabilir miyiz?
    Cevab: Vâris açıkça miras hakkından vazgeçmiş ise, bu ibra sayılır; onun çocukları sonra bir şey isteyemez. Böyle olmamış; dayılar mirası kendi aralarında bölüp, kız kardeşlerine bir şey vermemiş ise, sükût burada ikrardan gelmediği için, kız kardeşin çocukları annelerinin hakkını isteyebilirler. Kul hakkı zaman aşımına uğramaz.
    19 Ocak 2022 Çarşamba
  • Sual: Annem sağlığında evini bana verdi. Tek çocuğum. Ama resmi olarak vermedi. Ev teyzemin üstündedir. Annem vefat etse ev kimindir?
    Cevab: Ev sizindir. Kimse müdahale edemez.
    28 Ocak 2022 Cuma
  • Sual: Abim bekâr olarak vefat etti. 7 kardeşiz. 3 erkek 4 kız. Bir diğer abim daha önce vefat etti, 4 kızı var. Ablam daha önce vefat etti. Hayatta 3 ablam var. Bekâr ölen ağabeyimin mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: Anne, baba, dede ve nine yoksa, ölen bekâr ağabeyin mirası beşe bölünür. İki hisse siz, birer hisse hayattaki üç kız alır. Ölmüş ağabeyin kızları ve ölmüş ablanın çocukları vâris değildir.
    28 Ocak 2022 Cuma
  • Sual: Bir kimse bize gelerek babamızın borcu olduğunu söyledi. Ne yapmak lazım gelir?
    Cevab: Senedli veya şahitli ise murisin bıraktığı terekeden ödenir. Değilse veya terekede para yoksa, ödemek lazım gelmez.
    20 Şubat 2022 Pazar
  • Sual: Bir kimsenin 2 evladından biri sürekli çalışıp eve para getirip ailesine baksa, yine kardeşiyle aynı mirası mı alacaktır?
    Cevab: Evet. Ailesine yaptıkları teberrudur. Baba ve anne, sağlığında bu iyiliğin mukabili olarak kendisine mal verebilir.
    13 Mart 2022 Pazar
  • Sual: Ölenin kıyafetleri dağıtılmalı mıdır? Evlatları hatıra niyetiyle saklayabilirler mi?
    Cevab: Ölünün elbiseleri varislerin mülküdür. İstediklerini yapabilirler.
    7 Nisan 2022 Perşembe
  • Sual: Dede vefat etmiş. Kndinden evvel iki oğlu vefat etmiş. Bir oğlunun bir kızı, diğerinin bir oğlu var. Dedenin mirası nasıl paylaştırılır?
    Cevab: Başka varis (zevce, kız, anne ve baba) yoksa 2/3 erkek, 1/3 kız toruna düşer.
    26 Nisan 2022 Salı
  • Sual: Bir kimse, babasının, dedesinin yapmış olduğu haksız işleri düzeltmek, hak sahiplerini razı etmek zorunda mıdır?
    Cevab: Hayır. Ama varis, babasının borçlarını kendisine kalan bu mirastan öder.
    29 Nisan 2022 Cuma
  • Sual: Bir karısı bir kızı bir erkek ve iki kız kardeşi olan adam ölmüşse mirası nasıl pay edilir?
    Cevab: Anne babası yoksa, 1/8 hanımı, 1/2 kızı alır. Gerisinin 1/2 si erkek kardeşe, 1/4'er kız kardeşlere verilir.
    19 Mayıs 2022 Perşembe
  • Sual: Babamdan dükkân kaldı. Varisler satılmasını istediler. 600 bin liraya almayı teklif ettim, kabul ettiler. Sonradan soruşturdum, dükkânın 400-450 bin lira olduğunu öğrendim. Varislere 500 bin lira ödedik. Şimdi itiraz ediyorlar. Haklılar mı?
    Cevab: Evet. 600 bin liraya pazarlık yaptıktan sonra, semeni değiştiremezsiniz. Tekrar sorup rızalarını almanız lazımdı. Anne ve babanıza yalnız sizin bakmanız, size tenzilatlı alma hakkı tanımaz.
    19 Mayıs 2022 Perşembe
  • Sual: Vefat eden babanın malı, geride kalan 1 zevce, biri bekâr 2 oğlu ve biri dul 3 kız arasında nasıl paylaşılır?
    Cevab: Ölenin anne ve babası yoksa geride bıraktığı mal varlığının borçlardan ve vasiyetlerden geri kalan kısmının 1/8'i zevceye aittir. Geri kalanı 7'ye bölünür, kızları ve oğulları ikili birli paylaşırlar. Oğullar 2 hisse, kızlar 1 hisse alır. 2/8'er oğlanlar, 1/8'er kızlar alır.
    4 Haziran 2022 Cumartesi
  • Sual: Yalnız yaşayan bir yaşlı kadının 3 kızı 1 oğlu kalsa, mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: Kadının mirası 5'e bölünür. 2 hisseyi erkek çocuğu, 3 hisseyi 3 kızı alır. İsterlerse ev de ortak olur, kirasını bölüşürler veya ortaklaşa otururlar veya biri oturur diğerine kira verir. Buna razı olmazlarsa evi satarlar, parasını paylaşırlar. Kadının ölmeden önce malını dilediği kimseye vermesi caizdir, fakat salih çocuklarını mirastan mahrum etmesi günahtır.
    8 Haziran 2022 Çarşamba
  • Sual: Mürtede varis olunur mu?
    Cevab: Mürtedin gerek irtidaddan evvel gerekse sonraki malları İmameyn’e göre Müslüman varislerine kalır. İmam Ebu Hanife’ye göre evvelkiler varislerine, sonrakiler fakirlere kalır. Mürted, irtidad hâlinde ölen murise varis olur, eğer tövbe ederse, etmeden ölürse, varis olmaz.
    20 Haziran 2022 Pazartesi
  • Sual: Bir kadın vefat etmeden önce oğluna 10 bin lira hediye verse, ölünce diğer varisler bunu geri isteyebilir mi?
    Cevab: Bu 10 bin lira hediyedir. Kimse geri isteyemez. Birilerinin haberi olup olmaması da neticeyi değiştirmez. Bu kişi bana hediye verdi dese, şahit istenmez.
    20 Haziran 2022 Pazartesi
  • Sual: Bir Hristiyan, mirasını bir Müslümana bıraksa, Müslümanın o mirası alması haram mıdır?
    Cevab: Caizdir. Bu bir vasiyettir. Müslüman gayrı müslime, gayrı müslim de müslümana varis olamaz. Ancak kanun bunu veriyorsa, istemeden almak caiz olur.
    6 Eylül 2022 Salı
  • Sual: Bir kişi sağlığında bütün mallarını başkasına bırakırsa, varisleri bunu iptal edebilirler mi? Bir avukat olarak bu davayı almak caiz midir?
    Cevab: Varislerin mahfuz hissesi vardır. O da terekenin üçte biridir. Bunun için dava açıp vasiyetin iptalini veya tenkisini isteyebilirler. Böyle bir davayı almak caizdir. Ancak cari hukukla İslam hukukunun mahfuz hissesi farklıdır.
    6 Eylül 2022 Salı
  • Sual: Veled-i zina, büyüdükten sonra babasını arasa, öldüğünü anlayıp mezarını açtırarak DNA testi yaptırsa ve oğlu olduğu anlaşılsa, mirasa hak kazanır mı?
    Cevab: Veled-i zinanın miras hakkı yoktur.
    21 Eylül 2022 Çarşamba
  • Sual: Babası sağken miras istemem, kardeşlerime kalsın diyen kadın, sonradan bu sözünden dönebilir mi?
    Cevab: Muris sağken mirastan feragat sahih olmadığı için, bu sözün bir kıymeti yoktur. Babası ölünce bu kadın miras alabilir.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Resmî borçlarından kurtulmak için diğer varislerle anlaşıp reddi miras yapsa, sonra hissesini alsa caiz olur mu?
    Cevab: Resmen reddi miras, şer’î bir hüküm ifade etmez. İslamiyette reddi miras yoktur. Mevcut kanuna göre mirası reddetse bile, şer’en varisliği devam eder. Ancak borç, insanlara karşı şer’en sahih bir borç ise, bunu ödememek haramdır.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Bir kişi malının üçte birini kızının kızına vasiyet ederse, kalan miras bir kız ve bir erkek kardeş ile zevceye nasıl paylaştırılır?
    Cevab: Borçlardan kalan üçte biri kızının kızına verilir. Geri kalanın 1/4’ü zevceye aittir. Bunun da kalanı asabenindir ve üçe bölünür. İki hisse erkek, bir hisse kız kardeşe verilir.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Baba, kızının üstüne bir evi tapulatsa, ama ben ölene kadar istersem satarım, ben öldükten sonra senin, dese ne lazım gelir?
    Cevab: Bu bir hibe değildir. Tapuyu üzerine yapması da kağıt üzerinde bir muvazaadır. Ev babaya aittir. Ölünce de kızın değil, bütün varislerin olur. Çünki varise vasiyet, ancak diğer varislerin izniyle muteberdir. Bunlar kabul ederse ev kızın olur. Ancak baba kızıyla bu ev mukabilinde ölene kadar bakma akdi yaparsa, kızı ona ölene kadar bakar, ölünce de evin sahibi olur. Bakmazsa ev babaya geri döner.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Bir kimse vefat etse, geride 1 zevce, 1 ana baba bir kız kardeş, evvelden vefat eden erkek kardeşinin 5 erkek 1 kız çocuğu olsa miras taksimi nasıl olur?
    Cevab: ¼ zevce, ½ kızkardeş alır. Geri kalan ¼’ü beş erkek yeğen asabe olduğu için müsavi paylaşır. Erkek kardeşin kızı miras alamaz. Çünkü eshab-ı feraizden olmayan kadınlar, kardeşi asabe olsa bile miras alamaz.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Bir kişi ölse, bir kızı ve bir amca oğlu olsa, mirası kimindir?
    Cevab: ½ kızın, ½ amca oğlunundur. Amca oğlunun, fakirse bu kıza bakma (nafaka verme) mecburiyeti vardır. Bu kız ölünce de mirasının tamamı bu amca oğluna kalır. Amca oğlunun bakmama ihtimaline binaen ölünceye kadar bakma akdi yapar, evi ölünce ona kalır.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Vefat eden kadının kızı, erkek kardeşinin kızı ve kız kardeşinin oğlu kalsa miras nasıl dağıtılır?
    Cevab: Hepsini kızı alır. Çünki eshab-ı feraiz varken, zevülerham miras alamaz.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Ölenin zevcesi, kızı ve erkek kardeşinin oğlu varsa miras nasıl paylaşılır?
    Cevab: 1/8 zevce, 1/2 kız, gerisini yeğen alır.
    1 Kasım 2022 Salı
  • Sual: Bir kişi vefat etse, geriye zevcesi, anne ve babası ve iki kızı kalsa mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: 1/8 zevcesine, 1/2 kızlara, 1/6 anneye, 1/6 babaya ve gerisi asebe olarak tekrar babaya verilir.
    20 Kasım 2022 Pazar
  • Sual: Bir kimse kendisinden evvel ölen oğlunun çocuklarına vasiyette bulunsa, iki ay sonra ölse vasiyet yerine getirilir mi?
    Cevab: Evet. Marazülmevt (ölüm hastalığı) sırasındaki muameleler zaten vasiyet hükmündedir.
    20 Kasım 2022 Pazar
  • Sual: Baba, 4 evladından bir tanesine sağlığında bir mal verse ve artık sen mirastan hak isteme dese, oğlan da kabul etse, baba ölünce hak talep edemez mi?
    Cevab: Edebilir. Murisin sıhhatinde mirastan feragat hüküm ifade etmez.
    9 Aralık 2022 Cuma
  • Sual: Bir kadın kızıyla konuşurken, anneannen bana çok verdi, ben miras almayacağım dese, sonra annesi vefat etse annenanneden miras alabilir mi?
    Cevab: Eğer şer’en varis ise alabilir. Bu söz hüküm ifade etmez. Çünki anne, anneanneye varis olmamıştır.
    9 Aralık 2022 Cuma
  • Sual: Hayvanlara vasiyette bulunmak caiz midir?
    Cevab: Böyle bir vasiyet batıldır. Vasiyetin sıhhati için meşru ve makul olması şarttır.
    16 Aralık 2022 Cuma
  • Sual: Bir kimse ölse, geride zevcesi, iki kızı ve bir de kendisinden evvel ölen oğlunun oğlu kalsa, ölmeden evvel, şu dükkanımı, torunuma veriniz demiş olsa, ne lazım gelir?
    Cevab: Bu kişinin mirasının, 1/8 zevceye, 2/3 kızlara ve gerisi de toruna aittir. Bir kimsenin varisine yaptığı vasiyeti yerine getirmek icap etmez. Ancak diğer varisler kabul ederse olur. Varislerden biri ister, diğeri istemezse, isteyen varis, dükkandan hissesine düşeni o çocuğa verebilir.
    18 Aralık 2022 Pazar
  • Sual: Bir kimse geride zevcesini, biri küçük 2 oğlan ve 1 kız bıraksa mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab: 1/8 zevce, geri kalan 7 hisse, 2 hisse oğluna, birer hisse de kızlara gider. Oğul % 43,75, her bir kız % 21,88, zevce %12,5 alır. Buluğa ermemiş varis bulunduğu için rızai taksim yapılamaz, herkese şer’î hissesi verilir.
    21 Aralık 2022 Çarşamba
  • Sual: Babam öldü. Bana ve kızkardeşime bir ev kaldı. Bu evin borcunun yarısını ben ödedim. Bu takdirde ev nasıl paylaşılır?
    Cevab: Evde kızkardeşiniz ile ortaksınız. Ödediğiniz borcun altın kıymeti mukabilini kızkardeşiniz ödemekle mükelleftir. Veya anlaşarak evin yarısını ödediğiniz borç mukabili size bırakır. Geri kalanında hissedar olur.
    21 Ocak 2023 Cumartesi
  • Sual: Bir kimse daha evvel ölen annesinin babasından miras alabilir mi?
    Cevab: Dayısı veya teyzesi veya dedesinin erkek veya kız kardeşi varsa alamaz. Dayı ve teyzesi o istemeden verirse alması helal olur.
    7 Şubat 2023 Salı
  • Sual: Bir kimsenin dedesinden miras kalan bir ev olsa, burada hissedar olan nine de vefat etse, onun varislerine ulaşılamasa, dedenin diğer varisleri olan çocukları bu evi kullanabilir veya yıkıp yerine yeni bir ev yaparak paylaşabilir mi?
    Cevab:

    Nine 1/8 hissedardır. Bu hissede ninenin varsa diğer varislerinin hissesi bakidir. Çıkıp gelince ödenir. Ancak bunların bulunmaması mümkün değildir. Nüfus müdürlüğünden bunların isimleri ve adresleri kolayca bulunur ve kendilerine tebligat yapılır. Aksi takdirde kul hakkı olur.


    16 Mart 2023 Perşembe
  • Sual: Erkek vefat etti. Hanımı hayatta. Tek kız çocukları var. Vefat edenin ana babası evvelden vefat etmiş; biri hayatta iki erkek kardeşi var. Mirası nasıl taksim edilir?
    Cevab:

    Eshab-ı feraizden olarak 1/8 zevce ve 1/2 kız alır. Gerisi asabe olarak hayattaki erkek kardeşindir.

    16 Mart 2023 Perşembe
Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
  • TR
  • EN
© 2019
  • Anasayfa
  • Biyografi
  • Kitaplar
  • Makaleler
    • - Aktüel
    • - Akademik
    • - English
    • - Arabic
    • - Diğer Diller
  • Programlar
    • - Televizyon
    • - Radyo
    • - Youtube
  • Yazışmalar
    • - Tüm Sualler
    • - Sual Başlıkları
    • - Sual Gönder